Orta Doğu yeniden alarmda. Suriye’nin güneyinde yer alan Süveyde ve Dera vilayetlerinde çatışmalar sürerken, İsrail devreye girerek Şam’da Genelkurmay Başkanlığı ve Başkanlık Sarayı’nı hedef aldı. Saldırı, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın "Uyarı süreci bitti, acı verici darbeler başlıyor" açıklamasından hemen sonra gerçekleşti.
İsrail’in saldırılarında 3 kişi hayatını kaybetti, en az 34 kişi yaralandı. Bombalanan tesisler arasında Suriye Savunma Bakanlığı’nın da bulunduğu düşünülüyor.
Süveyde’de Çatışmaların Gölgesinde Ateşkes Arayışı
HTŞ'nin bölgeye müdahalesi, Sünni Bedevi milislerin bir Dürzi’yi kaçırıp darp etmesinin ardından başladı. HTŞ, bu olayları gerekçe göstererek Süveyde’yi kuşattı. Ancak İsrail’in müdahalesiyle süreç farklı bir boyuta taşındı.
İsrail, bölgede tampon bölge ilan ettiği alanlara ağır silahların girmesini “kırmızı çizgi” olarak nitelendirdi. Sonrasında HTŞ geri adım attı ve İçişleri Bakanlığı’na bağlı birliklerin kontrolü devralacağı bir ateşkes ilan etti. Bu gelişme, Suriye hükümeti ile Dürzi ruhani liderlerin katıldığı bir komitenin devreye girmesiyle resmileşti.
Şeyh Yusuf Carbu: "Devletle Uzlaşıya Vardık"
Süveyde’deki Dürzi ruhani liderlerden Şeyh Yusuf Carbu, “Süveyde’nin tamamen Suriye devletine entegre edilmesi” konusunda bir anlaşma sağlandığını duyurdu. Ancak diğer bir ruhani lider olan Şeyh Hikmet El Hicri ise bu ateşkese karşı çıktı ve “Mücadele devam edecek” açıklamasını yaptı.
İsrail-HTŞ Koordinasyonu İddiaları Yeni Bir Güç Denklemi mi?
Son gelişmeler, İsrail ile HTŞ arasında örtülü bir koordinasyon olduğu yönünde iddiaları da beraberinde getirdi. Özellikle HTŞ lideri Colani’nin Bakü ziyareti ve ABD ile yapılan temaslar bu ihtimali güçlendiriyor. Amerikan medyasına göre İsrail, Suriye hükümetine "Bu birlikler Dürziler için gidiyor" mesajını önceden iletti.
Bu süreçte dikkat çeken başka bir unsur da HTŞ'nin ABD ve İsrail ile normalleşme görüşmelerinde yer alması. Söz konusu temaslar, HTŞ'nin terör listesinden çıkarılması ve yaptırımların kaldırılması gibi sonuçlar doğurdu.
Dürzilere Yönelik Saldırılar
HTŞ’ye bağlı bazı güçlerin Süveyde’de ağır suçlar işlediği iddia edildi. Mar Mikail Kilisesi'nin tahrip edilmesi, sivillerin zarar görmesi ve evlerin yağmalanması gibi vakalar sahada gerilimi daha da artırdı. Dürzi ileri gelenlerine yönelik sistematik baskılar, insan hakları örgütlerinin dikkatini çekmiş durumda.
Amerikan yönetiminin ise HTŞ ile olan iş birliğini yeniden gözden geçirip geçirmeyeceği belirsizliğini koruyor. Özellikle Trump yönetiminin, İsrail’e yakın duran HTŞ’yi bir müttefik olarak görmeye devam edip etmeyeceği gelecek senaryoları açısından kritik olacak.
Kaynak: Gazeteci Fehim Taştekin /Youtube
