Konu ile İlgili açıklama yapan Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam; “Sarı pas hastalığı, portakal sarısı (altın sarısı) renkte bir toz gibi olan hastalık sporlarının (püstüllerin) renginden adını almıştır. Pas sporlarının ağırlıkları çok hafif olduğundan az rüzgarla bile etrafa yayılabilirler ve yandaki tarlalara sürüklenebilirler.
Buğday tarlalarında ilkbahardaki yüksek nem veya yağış hastalığın oluşmasını tetikler. Hastalığın oluşması ve gelişmesi için optimum sıcaklık 10-15 °C’ olan ortamdır.
Pas hastalığının artışı ile birlikte besin maddesi ve su kullanımı artar bunun yanı sıra bitkinin fotosentez alanı daralır ve sonuçta dane meydana getirecek besin maddesi miktarı azalır. Pasların bitkide normal kök gelişimini ve besin maddesi alımını belirli oranda engelledikleri belirlenmiştir. Ayrıca pas enfeksiyonu bitkilerin normalden daha erken olgunluğa erişmelerine neden olduğundan dane doldurma süresinin de kısalmasına neden olur ve zarar artmaktadır.
Çiçeklenme ve daha önceki dönemler zararın en fazla olacağı dönemlerdir. Geç olum dönemi ise zararın en az meydana geleceği dönemdir. Sadece sarı pas oluşan zarar şeklinde ise eğer başakları sarı pas ile enfekte olmuş ise yaprakta pas ne kadar az olursa olsun dane verimi büyük ölçüde düşmektedir.
Sarı pas hastalığı ile mücadele için öncelikli olarak kültürel tedbir olarak önce sık ekim yapılmamalıdır. Buğday tarımında iyi hazırlanmış alana mibzer ile ekim tercih edilmelidir. Yabancı ot mücadelesi zamanında yapılmalıdır. Fazla azotlu gübre verilmemeli, bitki besleme toprak analizi sonucuna göre yapılmalıdır. Çiftçilerimiz çeşit seçerken; pasa dayanıklı buğday çeşitleri ile üretim yapmalı, ara konukçu bitkiler imha edilmelidir.
Kimyasal mücadelesinde ise buğdayda alt yapraklarda ilk belirtiler görüldüğünde ve hava şartları uygun olduğunda hastalığa karşı ruhsatlı bitki koruma ürünleriyle uygulama yapılması gerekmektedir. Çiftçilerimize hastalıktan ari, bol bereketli bir hasat sezonu diliyorum.” dedi.
Okan ARALAN
