ABD’deki Notre Dame Üniversitesi tarafından yapılan ve Amerikan Kimya Derneği dergisinde 2024 sonunda yayımlanan bir araştırma, akıllı saat kayışlarının cilt yoluyla vücuda geçebilecek zararlı kimyasallar içerdiğini ortaya koydu. Araştırmada, özellikle polimer ve sentetik kauçuk malzemeden üretilen kayışlarda PFHxA isimli kimyasalın yüksek seviyelerde bulunduğu belirtildi.
PFHxA, “kalıcı kimyasallar (PFAS)” olarak bilinen ve doğada kolayca parçalanmayan maddeler grubuna dahil. Bu tür kimyasalların vücutta uzun süre kalabildiği ve birikme riski taşıdığı biliniyor.
Cilt Yoluyla Geçiş ve Sağlık Endişesi
Araştırmayı yürüten Profesör Graham Peaslee, PFHxA’nın plastik ve kauçuk ürünlerde yaygın olarak kullanıldığını belirterek, günlük ve doğrudan cilt teması nedeniyle bu maddelerin vücuda geçme riskinin bulunduğunu söyledi. Peaslee, kayışın aşınması veya hasar görmesi durumunda bu riskin artabileceğine dikkat çekti.
Her ne kadar cilt doğal bir bariyer olsa da uzun süreli kullanımın, bu kimyasalların az miktarlarda da olsa vücuda sızmasına neden olabileceği ve zamanla birikerek sağlık sorunlarına yol açabileceği vurgulandı.
Olası Sağlık Etkileri
Daha önce yapılan araştırmalar, PFAS grubundaki kimyasalların karaciğer, tiroit bezi üzerinde olumsuz etkilere sahip olabileceğini ve bazı kanser türleriyle ilişkilendirildiğini gösteriyor. Ancak ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA), PFHxA’yı henüz düzenlenen tehlikeli maddeler listesine almadı. Avrupa Birliği ise bu kimyasalın kullanımını kısıtlamaya yönelik adımlar atıyor.
Şirketlerden Açıklama ve Hukuki Süreçler
Teknoloji devlerinden Google, Pixel Watch kayışlarının PFAS standartlarına uygun olduğunu ve güvenli alternatifler üzerinde çalıştıklarını duyurdu.
Öte yandan Apple ve Samsung, ürünlerinin kayışlarında bu kimyasalların bulunduğunu gizledikleri iddiasıyla Kaliforniya’da açılan davalarla karşı karşıya. Her iki şirket de malzemelerin güvenli olduğunu savunarak düzenli kontroller yaptıklarını belirtti.
Uzmanlardan Tavsiye
Araştırmacılar, tüketicilere silikon veya doğal malzemelerden üretilmiş kayışları tercih etmeleri ve içeriği belirsiz ürünlerden uzak durmaları çağrısında bulundu. Uzmanlara göre bu durum, güvenli alternatifler geliştirilene kadar kullanıcıların kendilerini korumalarının en iyi yolu.
