İsrail ile İran arasında uzun süredir devam eden gerilim, son günlerde karşılıklı askeri saldırılarla açık çatışmaya dönüşme sinyalleri veriyor. İsrail’in İran’ın nükleer tesislerini ve füze altyapılarını hedef almasının ardından, İran’dan gelen çok sayıda füze İsrail hava sahasını tehdit etti. Ancak İsrail’in geliştirdiği “Demir Kubbe” hava savunma sistemi, bu saldırıların büyük kısmını başarıyla durdurdu. Peki, bu sistem nasıl çalışıyor ve bugüne kadar nasıl bir işlev gördü?
DEMİR KUBBE NEDİR?
Demir Kubbe, İsrail’in özellikle kısa menzilli roket, havan ve füze tehditlerine karşı geliştirdiği hava savunma sistemidir. Geliştirme süreci, 2006’daki İsrail-Hizbullah Savaşı sonrasında hız kazandı. Hizbullah’ın sınır ötesinden attığı roketlerin İsrail topraklarında ağır tahribat yaratmasının ardından, Tel Aviv yönetimi bu tür saldırılara karşı etkili bir kalkan geliştirme kararı aldı.
İsrailli savunma şirketi Rafael ile İsrail Hava ve Uzay Sanayileri Kurumu’nun ortak çalışmasıyla hayata geçirilen sistem, 2011’de aktif olarak kullanılmaya başlandı. Üretim İsrail’in kuzeyinde yapılırken, sistemin bazı parçalarının üretimi ABD ile yapılan finansal iş birliği kapsamında Amerika’da da gerçekleştiriliyor.
Demir Kubbe Nasıl Çalışıyor?
Demir Kubbenin kalbinde gelişmiş radarlar ve yazılımlar yer alıyor. Bu radarlar, havada hareket eden her roketi saniyeler içinde tespit ediyor. Gelen roketin yörüngesi analiz ediliyor; eğer sivil yerleşimlere ya da stratejik tesislere doğru ilerlediği belirlenirse, sistem devreye girerek önleme füzesi fırlatıyor. Fırlatılan bu füze, hedefi havada imha ediyor. Eğer roketin boş bir araziye düşeceği tespit edilirse, müdahale edilmiyor Mobil ve sabit konuşlandırma imkânı sunan sistem, aynı anda birden fazla tehdide yanıt verebiliyor. Gece-gündüz, yağmur-çamur fark etmeksizin her koşulda görev yapabilmesi, Demir Kubbeyi bölgedeki en işlevsel savunma sistemlerinden biri haline getiriyor.
Demir Kubbe İlk Kez Ne Zaman Kullanıldı?
Demir Kubbe, aktif olarak ilk kez 2011 yılında İsrail’in güneyine Gazze’den atılan roketlere karşı kullanıldı. O tarihten bu yana yüzlerce füze saldırısına karşı etkili oldu. Özellikle Hamas, Hizbullah ve şimdi de İran kaynaklı tehditlere karşı İsrail’in en büyük savunma güvencesi konumunda.
ABD Desteğiyle Geliştirildi
Sistemin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için ABD’den büyük bir mali destek sağlandı. Washington yönetimi, her yıl yaklaşık 500 milyon dolarlık bir bütçeyi İsrail’in savunma sistemleri için ayırıyor. Bu iş birliği, hem stratejik ortaklık açısından hem de teknolojik ortak üretim boyutuyla dikkat çekiyor.
İran ile yaşanan son gerilimde, Demir Kubbe sistemi bir kez daha sınavdan geçti. İran’dan fırlatılan füzelerin çoğu, sistem tarafından havada etkisiz hale getirildi. İsrail kamuoyunda bu teknolojiye duyulan güven bir kez daha tazelenmiş oldu. Uzmanlar, bu tür savunma sistemlerinin bölgedeki geniş çaplı bir savaşı engelleme gücüne sahip olduğunu savunuyor.
Ancak savunma sistemlerinin etkinliği kadar, diplomasi ve barış çabalarının da bu coğrafyada kalıcı çözüm için elzem olduğu gerçeği hâlâ geçerliliğini koruyor. Demir Kubbe, belki füzeleri durduruyor ama bölgedeki barut kokusunu tamamen silebilmiş değil.
