Taşhan (Vezirköprü)
Osmanlı dönemine ait en iyi korunmuş yapılardan biri olan Taşhan, Vezirköprü’de tarihi dokunun merkezi niteliğinde. Zamanında tüccarların konakladığı bu yapı, bugün hâlâ işlevsel ve ziyaretçilere açık.
Doyran Köyü ve Eski Rum Evleri (Alaçam)
Alaçam ilçesindeki Doyran Köyü, Karadeniz Rum mimarisini yansıtan terkedilmiş taş evleriyle zamana direnen bir köy. Restore edilmeyi bekleyen evler, bölgenin çokkültürlü geçmişine ışık tutuyor.
Lerdüge Tümülüsleri (Havza)
Frig ve Roma dönemlerine ait mezar yapılarının bulunduğu bu alan, bölgenin antik geçmişine dair güçlü arkeolojik ipuçları barındırıyor. Henüz çok bilinmediği için sessiz bir keşif noktası.
Kunduz Yaylası ve Eski Kervan Yolu İzleri (Vezirköprü)
Vezirköprü ilçesinde yer alan Kunduz Yaylası, yalnızca doğa severleri değil, tarih tutkunlarını da ağırlıyor. Eski kervan yollarının izlerini taşıyan yayla çevresi, geçmişte Karadeniz ile Anadolu’yu birbirine bağlayan güzergâh üzerinde yer alıyor.
Ballıca Köyü Camisi (Tekkeköy)
Ahşap işçiliğiyle dikkat çeken bu Osmanlı dönemi köy camisi, mimari özgünlüğünü koruyarak günümüze ulaşmış nadir yapılar arasında. Sessiz ve huzurlu köy atmosferiyle tarih meraklılarını bekliyor.
Çakallı Hanı ve Eski İpek Yolu Güzergâhı (Kavak)
Osmanlı dönemine ait han yapısı olan Çakallı Hanı, hem tarihi bir mola noktası hem de eski İpek Yolu’nun izlerini taşıyor. Bugün çevresindeki doğal yürüyüş yolları da yerli turistlerin ilgisini çekiyor.
Dündartepe höyüğü (ilkadım)
İlkadım ilçesinde yer alan bu höyük, Kalkolitik Çağ’a uzanan geçmişiyle Samsun’un en önemli arkeolojik alanlarından biri. Kazılardan çıkarılan eserler Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde sergileniyor.
Asarkale ve Kral Mezarları (Bafra)
Kızılırmak Deltası yakınlarında yer alan Asarkale ve kaya mezarları, Pontus Krallığı dönemine ait kalıntılar sunuyor. Kral mezarları ve kayalara oyulmuş yapılar, Samsun’un antik geçmişine ışık tutuyor.
Dereköy Değirmenleri (Asarcık)
Doğayla iç içe bir vadide yer alan bu eski taş değirmenler, Samsun’un kırsal üretim tarihine tanıklık ediyor. Bazıları yıkık olsa da hâlâ ayakta olan örnekler mevcut.
