Trabzon’un Çarşıbaşı açıklarında balıkçılar şüpheli bir insansız deniz aracı buldu. Bomba yüklü olabileceği düşünülen araç uzman ekiplerce inceleniyor. Trabzon’un Çarşıbaşı ilçesi açıklarında gece saatlerinde denize açılan balıkçılar, menşei belirsiz bir insansız deniz aracıyla karşılaştı. Şüpheli deniz aracı balıkçılar tarafından Yoroz Limanı’na çekilirken, bomba yüklü olabileceği ihtimali üzerine bölgeye Sahil Güvenlik ve SAT ekipleri sevk edildi.
Balıkçılar teknelerine bağlayıp kıyıya çekti
Çarşıbaşı açıklarında avlanan balıkçılar, daha önce hiç görmedikleri bir insansız deniz aracını fark etti. Şüpheli aracı teknelerine bağlayarak kıyıya getiren balıkçılar, durumu yetkililere bildirdi. İhbar üzerine olay yerine Sahil Güvenlik ekipleri sevk edildi.
Bomba yüklü olabileceği şüphesi
İnsansız deniz aracı, ilk incelemelerde bomba yüklü olabileceği ihtimaliyle güvenli bir alana çekildi. SAT timlerinin yürüttüğü detaylı teknik inceleme sürerken, bölgedeki güvenlik önlemleri artırıldı. Söz konusu insansız deniz aracının Ukrayna’ya ait olabileceği değerlendiriliyor. Görünümü itibarıyla Birleşik Krallık tarafından Ukrayna’nın Karadeniz’deki savunma kapasitesini artırmak amacıyla sağlanan “Wasp” ve “Snapper” tipi kamikaze deniz araçlarına benzetildi. Ukrayna’nın bu tip deniz dronlarıyla Rus donanmasına ait birçok gemiye zarar verdiği, hatta bazılarını kullanılamaz hale getirdiği biliniyor. Bu araçların Karadeniz’deki güç dengelerini değiştirmede önemli rol oynadığı uzman raporlarında da vurgulanıyor. Yetkililer, insansız deniz aracının kesin menşei ve taşıdığı tehlike unsurunun belirlenmesi için detaylı çalışmaların devam ettiğini açıkladı. Trabzon’daki balıkçıların dikkati sayesinde olası bir facianın önüne geçildiği ifade edildi.
Kamikaze nedir?
Kamikaze kelimesi Japonca kökenli olup “ilahi rüzgâr” anlamına gelmektedir. Tarihte ilk olarak İkinci Dünya Savaşı’nda Japon ordusu tarafından kullanılmıştır. “Kamikaze pilotları” uçaklarını bilerek düşman hedeflerine çarptırarak kendilerini feda etmiş ve bu yöntemle ağır tahribat yaratmayı amaçlamışlardır. Günümüzde ise “kamikaze” ifadesi, özellikle askeri teknolojilerde intihar tipi insansız araçlar için kullanılmaktadır. “Kamikaze dron” ya da “kamikaze deniz aracı”, hedefe yönelerek çarpma anında kendini imha eden ve büyük patlama etkisi yaratan araçları tanımlar. Bu yöntem, savaşlarda düşük maliyetli ama etkili bir saldırı sistemi olarak öne çıkmaktadır.
“Kamikaze” kavramı ilk olarak İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonya’da ortaya çıktı. 1944 yılında Japon İmparatorluk Donanması, savaşın gidişatını değiştirmek amacıyla “Tokkōtai” adı verilen özel intihar birliklerini kurdu. Bu birliklere bağlı pilotlar, uçaklarını bilerek Amerikan savaş gemilerine çarptırarak büyük hasar vermeyi hedefledi. Japonya’da üretilen bu özel uçaklar, tarihin ilk kamikaze araçları olarak kabul edilmektedir. Özellikle Pasifik Cephesi’nde, Filipinler açıklarındaki Leyte Körfezi Muharebesi sırasında yoğun şekilde kullanıldılar. 1944–1945 yılları arasında binlerce Japon pilot bu görevlerde hayatını kaybetti ve “kamikaze saldırıları” dünya savaş tarihine geçti. Modern dönemde ise bu kavram yeniden canlandırılarak insansız hava ve deniz araçlarına uyarlanmıştır. Bugün Ukrayna–Rusya savaşında kullanılan “kamikaze dronlar” ya da “deniz dronları”, aynı mantıkla hedefe çarptığında kendini imha ederek patlama yaratmaktadır.
Türkiye’de ilk insansız deniz aracı
Türkiye’de insansız deniz aracı (İDA) geliştirme çalışmaları 2010’lu yıllarda başladı. ASELSAN tarafından geliştirilen LEVENT sistemi, bu alandaki ilk örneklerden biri oldu. 2010’da başlatılan proje kapsamında üretilen insansız deniz aracı, 2013 yılında gerçekleştirilen Deniz Kurdu Tatbikatı’nda başarıyla test edildi. LEVENT, Türkiye’nin denizde otonom sistemler geliştirme kabiliyetini gösteren ilk platform olarak kayıtlara geçti. Türkiye’nin en bilinen ve kamuoyunda öne çıkan milli insansız deniz aracı ise ULAQ SİDA oldu. ARES Tersanesi ve Meteksan Savunma iş birliğiyle tasarlanan ULAQ’ın çalışmaları 2020 yılında tamamlandı.
Prototipi 12 Şubat 2021’de denize indirilen ULAQ, Türkiye’nin denizlerdeki caydırıcılığını artırmak amacıyla geliştirilen ilk silahlı insansız deniz aracı olma özelliği taşıyor. ULAQ SİDA, keşif–gözetleme, deniz güvenliği, üs koruma, mayın karşı tedbirleri ve asimetrik tehditlerle mücadele gibi görevleri yerine getirebiliyor. Üzerine entegre edilebilen füze sistemleriyle saldırı kabiliyeti de bulunan araç, Türk savunma sanayisinin denizlerde ulaştığı teknolojik seviyeyi göstermesi açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
