20 yaş ve üzeri araç sahibi vatandaşları ilgilendiren önemli bir kanun teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. CHP Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin tarafından hazırlanan teklif, eski araçlarını hurdaya ayıran vatandaşlara, yerli üretim sıfır otomobilleri ÖTV ödemeden alma hakkı tanınmasını öngörüyor.
Teklifin kapsamı ne içeriyor?
Hazırlanan kanun teklifinde, 2005 model ve öncesi araçlara sahip vatandaşların, bu araçları hurdaya çıkarmaları koşuluyla, Türkiye’de üretilen motor hacmi 1600 cc’yi aşmayan sıfır araçları Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ödemeden satın alabilmesi amaçlanıyor. Düzenleme, 31 Aralık 2025 tarihine kadar geçerli olacak şekilde planlandı.
Kapsama girmesi beklenen araçlar
Teklifin yasalaşması halinde aşağıdaki yerli üretim otomobiller ÖTV muafiyetinden yararlanabilecek araçlar arasında değerlendiriliyor:
• Fiat Egea (Bursa)
• Hyundai i20 (İzmit)
• Renault Clio (Bursa)
• Toyota Corolla (Sakarya)
• TOGG T10X’in bazı versiyonları
Ancak araçların motor hacmi ve donanım özelliklerine göre uygulama dışında kalabileceği belirtiliyor. Bu nedenle vatandaşların detayları dikkatle takip etmesi öneriliyor. Sunulan kanun teklifi şu an için yalnızca Meclis’e iletildi. Yasalaşması için önce ilgili komisyonlarda görüşülmesi, ardından TBMM Genel Kurulu’nda oylanarak kabul edilmesi ve son olarak Cumhurbaşkanlığı onayıyla yürürlüğe girmesi gerekiyor. Meclis’in tatilde olduğu bu dönemde teklifin görüşülme süreci Ekim ayı sonrasına sarkabilir.
Toplumdan yoğun ilgi var
Sosyal medya platformlarında gündem olan teklif, özellikle yüksek araç fiyatları nedeniyle otomobil sahibi olamayan vatandaşlar arasında umutla karşılandı. Vatandaşlar, teklifin kısa sürede yasalaşarak yürürlüğe girmesini talep ediyor.
Ekonomik ve çevresel etkileri olabilir
Ekonomistler bu tür teşviklerin otomotiv sektörünü canlandırabileceği, yerli üretimi teşvik edeceği ve çevreye zararlı eski model araçların trafikten çekilmesini sağlayabileceği görüşünde. Ancak teklifin yasalaşma süreci ve uygulama detayları henüz netleşmiş değil. 20 yaş üstü araç sahipleri için hazırlanan bu kanun teklifi, kabul edilirse hem ekonomik hem çevresel açıdan önemli bir adım olacak. Teklifin Meclis gündemine alınıp yasalaşması durumunda, milyonlarca araç sahibine sıfır yerli otomobil alma yolunda vergi avantajı sağlanmış olacak.
Hurda araç sayılma şartları neler?
Türkiye’de bir aracın hurda statüsüne alınabilmesi için bazı hukuki ve teknik koşulların yerine getirilmesi gerekiyor:
• Yaş sınırı
Genellikle 16 yaş ve üzeri araçlar hurda kabul ediliyor. Ancak bu sınır, devlet teşvik programlarına göre değişebiliyor. Örneğin, TBMM’ye sunulan son kanun teklifinde bu sınır 20 yaş ve üzeri olarak belirlendi.
• Trafikten kalıcı olarak çekilmesi
Araç, trafikten tamamen ve kalıcı olarak çekilmek üzere yetkili kurumlara teslim edilmelidir. Bu işlem sonrasında araç sistemden düşürülür ve tekrar trafiğe çıkamaz.
• Araç bütünlüğü
Hurda olarak teslim edilecek aracın motor, şasi ve karoser gibi temel parçalarının tanımlanabilir olması gerekir. Parçalanmış ya da kayıp durumda olan araçlar kabul edilmez.
• Borçsuzluk durumu
Aracın üzerinde herhangi bir Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) borcu, trafik cezası, haciz veya rehin kaydı bulunmamalıdır. Hurda işlemi öncesinde bu borçların tamamen ödenmiş olması şarttır.
• Ruhsat ve plaka uyumu
Araç üzerindeki plaka, ruhsat belgeleriyle birebir uyumlu olmalıdır. Sahte plaka, değiştirilmiş şasi numarası gibi durumlarda işlem reddedilir.
• Araç sahibinin beyanı
Araç sahibi ya da noter onaylı vekil, hurdaya çıkarılma talebini yazılı olarak beyan etmelidir.
Hurda işlemi nasıl yapılır?
Hurda başvurusu için genellikle ilçe emniyet müdürlüklerinin Trafik Tescil Şubeleri ya da bazı şehirlerdeki Hurda Müdürlükleri yetkilidir. Gerekli belgeler ise şu şekildedir:
• T.C. kimlik kartı
• Ruhsat belgesi
• Hurda araç başvuru formu
• Noter vekaleti (varsa)
İşlem tamamlandığında araç, sistemden geri dönüşü olmayacak şekilde silinir. Bu araca ait tüm trafik hak ve yükümlülükleri sona erer.
Hurda teşvik dönemlerinde ne değişiyor?
Devletin belirli dönemlerde uygulamaya koyduğu hurda teşvik programlarında, yukarıda belirtilen bazı şartlarda esnekliğe gidilebiliyor. Geçmiş yıllarda;
• Yaş sınırı düşürülmüş,
• MTV borçları silinmiş,
• Hurda karşılığında yeni araç alımında ÖTV indirimi uygulanmıştı.
TBMM’ye sunulan son teklifte de, 20 yaş ve üzeri araçların hurdaya ayrılması koşuluyla yerli sıfır araçlarda ÖTV muafiyeti sağlanması öneriliyor. Ancak teklif henüz yasalaşmadığı için uygulama süreci başlamadı.
