Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 87 yıl önceki vefatının ardından TBMM, olağanüstü bir oturumla toplandı. Meclis arşivlerinde saklanan tutanaklar, dönemin yaşadığı derin hüzün ve tarihî süreci gözler önüne seriyor. TBMM Başkanı Mustafa Abdülhalik Renda, Atatürk’ün vefatından sonra cumhurbaşkanı vekilliği görevini üstlenerek, yeni cumhurbaşkanının seçimi için Meclis’i olağanüstü toplantıya davet etti.
Oturumun açılışı ve saygı duruşu
Oturumun açılışında, Renda Atatürk’ün vefatını Genel Kurul’a resmî olarak bildirdi ve milletvekillerine hitaben, “Büyük Halaskarımızın ölümünden duyduğumuz elemi derinden yaşıyoruz” dedi. Ardından milletvekillerini saygı duruşuna davet etti. Tutanaklarda saygı duruşu sırasında “Hıçkırıklar ve ağlamalar” ifadesi yer aldı.
Cumhurbaşkanlığı seçimi ve İnönü’nün konuşması
Oturumda yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde 348 milletvekilinin oyuyla İsmet İnönü yeni cumhurbaşkanı seçildi. İnönü, konuşmasına Atatürk’ü anarak başladı:
“Atatürk’ün fevkalade hizmetleri bugünkü Türk devletinin bünyesinde tam ve temiz eserler olarak tecessüm etmiştir. Milletimizin yüreğinde adı, sevgi ve hürmet içinde ebedi olarak yaşayacaktır.”
İnönü, TBMM’nin Türk milletinin en feyizli hazinesi olduğunu vurguladı ve Meclis’in geçmişte olduğu gibi gelecekte de zafer ve muvaffakiyetlerin başlıca kaynağı olacağını belirtti.
Ulusal yas ve yabancı taziyeleri
Atatürk’ün vefatının ardından yayımlanan Başbakanlık Kararnamesiyle, 10 Kasım saat 11.25 itibarıyla tüm yurtta bayraklar yarıya indirildi ve ulusal yas ilan edildi. Yabancı devlet adamları, TBMM Başkanı Renda’ya telgrafla taziyelerini iletti; bazı mesajlar Meclis’te okundu.
