65 yıl boyunca yurtdışında sergilenen, Roma İmparatoru Marcus Aurelius’a ait eşsiz bronz heykel artık yeniden ait olduğu topraklarda! Burdur’un Gölhisar ilçesindeki Boubon Antik Kenti’nden 1960’lı yıllarda kaçak yollarla çıkarılan tarihi eser, yıllar süren titiz bir diplomatik ve bilimsel sürecin sonunda Türkiye’ye iade edildi. Bu eşsiz heykel, kısa süre içinde Ankara’da açılacak özel bir sergide sanatseverlerle buluşacak.
Kaçak Kazıdan Kültürel Zafer Hikayesine
MS 2. yüzyıla tarihlenen Marcus Aurelius heykeli, Boubon Antik Kenti’nde gerçekleştirilen kaçak kazılarla yurtdışına çıkarıldı. Ardından yıllar içerisinde çeşitli koleksiyoncuların elinde dolaşarak, ABD’nin Ohio eyaletinde bulunan Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonuna dahil edildi.
Anadolu’nun en değerli bronz eserlerinden biri olan bu heykel, aynı zamanda Roma’nın filozof imparatoru Marcus Aurelius’un zarif temsilidir.
Bilimsel Deliller ve Uluslararası İşbirliğiyle Geri Alındı
Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde yürütülen iade sürecinde, New York Manhattan Bölge Savcılığı ile ABD İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI) önemli rol oynadı.
Heykelin kaidesindeki ayak izlerinin Boubon Antik Kenti’ndeki diğer bronz eserlerle birebir uyuşması, Kybra Antik Kenti’nde bulunan benzer sandalet örneğiyle yapılan karşılaştırmalar ve 1967 yılında aynı bölgede yapılan jandarma operasyonunda ele geçirilen Valerianus heykeli ile yapılan toprak analizleri, Marcus Aurelius heykelinin Boubon kökenli olduğunu kanıtladı. Cleveland Sanat Müzesi'nin iade talebine karşı yaptığı itiraz ise bu somut kanıtlarla çürütüldü.
Birlikte Dönen Diğer Roma İmparatorları Heykelleri
Marcus Aurelius’un Türkiye’ye dönüşü tek başına değil. Aynı süreçte Boubon Antik Kenti’ne ait Lucius Verus, Septimius Severus ve Caracalla gibi diğer Roma imparatorlarına ait heykeller ve heykel başları da Türkiye’ye kazandırıldı. Bu eserlerin her biri, antik Roma tarihinin önemli figürlerini temsil ediyor ve Anadolu’nun kültürel zenginliğine katkı sağlıyor.
Bakan Ersoy’dan Açıklama: “Bir Mücadele Zaferle Sonuçlandı”
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
“Filozof imparator Marcus Aurelius’un heykeli, çok yakında Ankaralılarla buluşacak. Bu süreçte emeği geçen Burdur Müzesi’ne, Boubon kazı ekibine ve özellikle Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi’ne teşekkür ediyorum. Türk arkeolojisinin duayeni Prof. Dr. Jale İnan’ın başlattığı bu mücadele, bugün zaferle sonuçlandı.”
Tarihi Eserler Artık Ait Oldukları Topraklarda
Marcus Aurelius heykeli, sadece sanatsal estetiğiyle değil, taşıdığı felsefi ve tarihi mirasla da büyük öneme sahip. Türkiye’ye dönüşü, ülkenin kültürel mirasını koruma konusundaki kararlılığının ve tarihi eser kaçakçılığıyla mücadelesinin bir nişanesi olarak öne çıkıyor.
Bu Süreçte Dikkat Çeken Kanıtlar
Aşağıdaki tabloda, Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesini mümkün kılan önemli bilimsel ve hukuki kanıtlar özetlenmiştir:
| Kanıt Türü | Açıklama |
|---|---|
| Tanık İfadeleri | 1967’deki kaçak kazıya tanık olan yerel halkın beyanları |
| Ayak Ölçüsü Uyumu | Heykel kaidesi ile diğer Boubon bronzlarında görülen ölçüsel uyum |
| Sandalet Benzerliği | Kybra’da bulunan sandalet figürü ile yapılan ikonografik karşılaştırma |
| Toprak Analizi | Valerianus heykeli ile Marcus Aurelius heykelinin aynı bölgeden çıktığını ispatlayan analizler |
Peki Marcus Aurelius Kimdir?
Marcus Aurelius, MS 161-180 yılları arasında Roma İmparatoru olarak hüküm sürmüş, “Stoacı Filozof İmparator” unvanıyla bilinir. “Kendime Düşünceler” (Meditations) adlı eseriyle stoacı düşüncenin önde gelen temsilcilerindendir. Heykeli yalnızca bir hükümdarı değil, aynı zamanda felsefi bir düşünce sisteminin taşıyıcısını simgeler.
Ziyaretçilere Ne Zaman Açılacak?
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın açıklamasına göre Marcus Aurelius heykeli, önümüzdeki haftalarda Ankara’da açılacak özel bir sergiyle sanatseverlerin ziyaretine sunulacak. Sergi tarihleri ve detayları önümüzdeki günlerde kamuoyuyla paylaşılacak.
Kültürel Miras İçin Büyük Bir Geri Dönüş
Türkiye’nin kültürel mirasına sahip çıkma konusundaki azmi, Marcus Aurelius heykelinin dönüşüyle bir kez daha kendini gösterdi. Boubon Antik Kenti’nden koparılan ve onlarca yıl yurtdışında kalan bu eser, artık yeniden ait olduğu coğrafyada sergilenecek.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Marcus Aurelius heykeli neden önemlidir?
Heykel, sadece Roma İmparatoru’nu değil aynı zamanda önemli bir filozofu temsil ettiği için sanatsal ve düşünsel anlamda büyük öneme sahiptir.
2. Heykel hangi müzede sergilenecek?
Marcus Aurelius heykeli Ankara’da açılacak özel bir sergide yer alacak. Tam konum ve tarih Bakanlık tarafından açıklanacaktır.
3. Heykel hangi yöntemlerle Türkiye’ye iade edildi?
Bilimsel analizler, tanık ifadeleri, uluslararası hukuk ve diplomatik ilişkiler yoluyla yürütülen resmi süreç sayesinde iade sağlandı.
4. Boubon Antik Kenti nerede?
Burdur’un Gölhisar ilçesi sınırlarında yer alan Boubon Antik Kenti, Roma dönemine ait önemli kalıntılar barındırır.
