Samsun’un 19 Mayıs ilçesine bağlı Yörükler Mahallesi, kökleri yüzyıllar öncesine dayanan Yörük kültürü, Karadeniz kıyısındaki konumu ve Kızılırmak Deltası’nın doğal zenginlikleri ile bölgenin hem kültürel hem de coğrafi açıdan en dikkat çekici yerleşimlerinden biri. Hem yerel halkın yaşam biçimi hem de bölgeye has doğal güzellikleri, Yörükler’i Karadeniz’in keşfedilmesi gereken rotalarından biri haline getiriyor.
Yörük köklerinden günümüze uzanan tarih
Yörükler Mahallesi adını, Osmanlı döneminde Anadolu’nun çeşitli bölgelerinden Karadeniz’e göç eden Yörük (göçebe Türkmen) topluluklarından alıyor. Oğuz Türkleri’nin konar-göçer kültürünü yüzyıllarca sürdüren bu topluluklar, zaman içinde yerleşik hayata geçerek tarım ve hayvancılık faaliyetleri ile geçimlerini sağlamaya başladı. İdari açıdan Yörükler, başlangıçta Engiz Köyü’ne bağlı bir mahalleydi. 5 Haziran 1953’te köy statüsüne kavuştu. 1987 yılında 19 Mayıs ilçesinin kurulmasıyla birlikte belediye oldu. Ancak 2012’de çıkarılan Büyükşehir Yasası kapsamında yeniden mahalle statüsüne dönüştürüldü. Bu süreç, bölgenin idari yapısında değişimlere yol açsa da, Yörükler Mahallesi’nin kültürel kimliğini korumasına engel olmadı.
Karadeniz kıyısında stratejik bir konum
Yörükler Mahallesi, Samsun şehir merkezine yaklaşık 41 kilometre, 19 Mayıs ilçe merkezine ise 6 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Karadeniz kıyısında konumlanan mahalle, aynı zamanda Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’ne de komşu. Türkiye’nin en önemli sulak alanlarından biri olan delta, göçmen kuş türleri, nadir bitki örtüsü ve biyolojik çeşitliliği ile UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunuyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2022 verilerine göre Yörükler Mahallesi’nin nüfusu 2 bin 9 kişi. Mahallede yaşayan halkın büyük bölümü tarım, hayvancılık ve balıkçılıkla geçimini sağlıyor. Mısır, buğday ve sebze üretimi yaygın olarak yapılırken, küçükbaş hayvancılık ve süt ürünleri üretimi de yerel ekonomide önemli yer tutuyor.
Yörük kültürünün izleri
Mahallede Yörük gelenekleri halen yaşatılıyor. Düğünlerde yöresel kıyafetler, davul-zurna eşliğinde oyunlar, imece usulü hazırlanan yemekler kültürel hayatın önemli parçaları. Samsun İli ve Çevresi Yörükler Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, bu geleneklerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması için çalışmalar yürütüyor. Ayrıca yerel etkinliklerde Yörük yemekleri, el dokuması kilimler ve folklor gösterileri ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Yörükler Mahallesi’ne ulaşım, Samsun şehir merkezinden toplu taşıma ve özel araçlarla sağlanabiliyor. R11 (Ballıca – Üniversite) hattı ve Samsun–Bafra otobüs seferleri, bölgeye düzenli erişim imkânı sunuyor. En yakın toplu taşıma durağı olan Ondokuz Mayıs Saat Kulesi (Havaş) durağı, mahalle merkezine yaklaşık 15 dakikalık yürüme mesafesinde.
Doğa turizmi ve ekoturizm potansiyeli
Yörükler Mahallesi, doğa severler için oldukça cazip bir destinasyon. Kızılırmak Deltası’na olan yakınlığı sayesinde kuş gözlemciliği, doğa yürüyüşleri ve fotoğrafçılık için eşsiz imkânlar sunuyor. Bölgedeki plajlar ise yaz aylarında hem yerel halk hem de çevre ilçelerden gelen ziyaretçiler için huzurlu bir tatil noktası.
Gelecek vizyonu “Turizm ve kültürel miras”
Son yıllarda, hem Samsun Büyükşehir Belediyesi hem de 19 Mayıs Belediyesi, Yörükler Mahallesi’nin turizm potansiyelini geliştirmek amacıyla projeler yürütüyor. Ekoturizm, yerel ürünlerin markalaşması ve kültürel mirasın korunması gibi çalışmalar, mahallenin sadece Samsun’da değil Türkiye genelinde de tanınmasını hedefliyor. Yörükler Mahallesi, hem Karadeniz’in doğal güzelliklerini hem de Orta Anadolu’dan Karadeniz’e taşınan göçebe kültürünün mirasını bir arada barındırıyor. Bu yönüyle, hem tarih hem doğa hem de kültür meraklıları için eşsiz bir keşif noktası olma özelliğini koruyor.
