Altın, Türkiye’de hem yatırım aracı hem de geleneksel birikim yöntemi olarak öne çıkıyor. Ancak son dönemlerde fiyatlardaki dalgalanmalar ve internet üzerinden yapılan satışlardaki artış, sahte altın riskini de beraberinde getirdi. Uzmanlar, vatandaşların mağduriyet yaşamaması için alışverişte dikkatli olması gerektiğini belirtiyor.
Yatırım amacı belirlenmeden altın alınmamalı
Ekonomi yorumcuları, altın alırken ilk adımın alım amacını belirlemek olduğunu söylüyor. Yatırım için alınan altınla takı olarak alınan altın arasında fark bulunduğunu belirten uzmanlar, yatırım amaçlı alımlarda işçiliği olmayan ürünlerin tercih edilmesi gerektiğini ifade ediyor. Bu kapsamda gram altın, çeyrek altın ve Cumhuriyet altını, darphane basımı olmaları nedeniyle güvenli seçenekler arasında gösteriliyorTakı olarak alınan ürünlerde ise işçilik farkının bozdurma sırasında kayba yol açtığı hatırlatılıyor.
Altının ayarı değerini belirliyor! 18, 22 ve 24 ayar farkı
Kuyumculuk sektöründe ayar farkının altının değerini doğrudan etkilediği vurgulanıyor. Uzmanlar, 24 ayar altının yüzde 99,9 oranında saf olduğunu, bu nedenle genellikle külçe veya gram altın olarak satıldığını belirtiyor. 22 ayar altının yüzde 91,6 oranında saf altın içerdiğini ve takılarda en sık tercih edilen tür olduğunu aktarıyor. 18 ayar altının ise yüzde 75 oranında altın barındırdığı, bu nedenle daha sert yapısıyla modern tasarımlarda kullanıldığı ifade ediliyor. Kuyumcular, vatandaşların ürün üzerindeki ayar damgasını mutlaka kontrol etmesini ve damgası silik ya da bulunmayan ürünlerden uzak durmasını tavsiye ediyor.
Sertifika ve fatura, sahte altına karşı güvence
Altın alımında sertifika ve fatura alınmasının büyük önem taşıdığı belirtiliyor. Finans uzmanları, bu belgelerin hem ürünün ayarını hem de üretim kaynağını kanıtladığını vurguluyor. Külçe ve gram altınlarda üretici firmaya ait sertifikaların bulunması gerektiği, belgesiz ürünlerin ise sahtecilik riski taşıdığı ifade ediliyor. Uzmanlara göre faturalı alım, hem yasal güvence sağlıyor hem de olası anlaşmazlıklarda tüketicinin elini güçlendiriyor.
Güvenilir kuyumculardan alışveriş yapılmalı
Kuyumcular Odası temsilcileri, vatandaşların altın alırken kayıtlı işletmeleri tercih etmesi gerektiğini belirtiyor. Sosyal medya üzerinden yapılan satışların son dönemde arttığına dikkat çekilerek, denetimsiz ortamlarda satılan ürünlerde sahte veya düşük ayarlı altın riski bulunduğu ifade ediliyor. Uzmanlar, “piyasa fiyatının çok altında satılan ürünlerin” genellikle risk taşıdığını ve bu tür tekliflerin dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor.
Sahte altın nasıl anlaşılır?
Altın piyasası temsilcileri, sahte altınla gerçek altın arasındaki farkı anlamak için bazı yöntemler bulunduğunu belirtiyor. Gerçek altının mıknatısa yapışmadığı, renginin homojen ve parlak olduğu ifade ediliyor. Ürün üzerindeki ayar damgasının net olması gerektiği, damgasız altınların sahte olabileceği uyarısı yapılıyor. Ayrıca sahte altınlarda gram farkı da dikkat çekiyor. Gerçek altın belirli bir yoğunluğa sahipken, sahte ürünler genellikle daha hafif oluyor. Uzmanlar, şüpheli durumlarda altının kuyumcular odasına kayıtlı işletmelerde veya darphane onaylı test cihazlarıyla kontrol ettirilmesini öneriyor.
İşçilik bedeli bozdururken geri alınmaz
Kuyumcular, özellikle takı olarak alınan altınlarda işçilik farkının yatırımcının kârını düşürdüğünü belirtiyor. Bir bilezik alındığında altının gram fiyatına ek olarak işçilik bedeli de ödeniyor. Ancak bozdurma sırasında bu ücret geri alınamıyor. Bu nedenle yatırım amacıyla altın alacak kişilere, işçiliği düşük ürünleri tercih etmeleri öneriliyor.
Alış ve satış fiyat farkı kazançta belirleyici
Ekonomistler, altın alırken alış ve satış fiyatları arasındaki farkın kazanç oranını belirlediğini ifade ediyor. Kuyumcularda bu farkın işletme giderleri nedeniyle daha yüksek olabileceği, bankalardaki dijital altın hesaplarında ise farkın daha düşük olduğu belirtiliyor. Uzmanlara göre her iki yöntemin de avantajları bulunuyor; ancak fiziksel altın almak isteyenlerin mutlaka güvenilir yerleri tercih etmesi gerekiyor.
Altın fiyatları anlık değişiyor
Altın fiyatlarının döviz kurları ve küresel piyasalardaki gelişmelere göre anlık değiştiği hatırlatılıyor. Yatırımcıların, alım yapmadan önce güncel gram, çeyrek ve ons fiyatlarını kontrol etmesi öneriliyor. Piyasada genellikle Kapalıçarşı fiyatlarının referans alındığı, ani yükseliş ve düşüş dönemlerinde temkinli davranılması gerektiği ifade ediliyor.
Fiziksel altın güvenli koşullarda saklanmalı
Uzmanlar, altın alındıktan sonra saklama koşullarının da önemli olduğunu belirtiyor. Ev ortamında saklanacak altınların nemden ve ısıdan uzak tutulması, yangın ve hırsızlık riskine karşı dikkatli olunması gerektiği vurgulanıyor. Alternatif olarak bankaların kasa hizmetleri veya dijital altın hesapları da güvenli seçenekler arasında gösteriliyor. Dijital hesapların 7/24 işlem imkânı sunması, son yıllarda bu yönteme olan ilgiyi artırmış durumda.
Altın alımında internet satışları ve dijital altın uygulamaları
Altın alımında son yıllarda en dikkat çekici değişim, internet üzerinden yapılan işlemlerde yaşandı. Birçok kişi artık kuyumcuya gitmeden çevrim içi platformlar veya mobil uygulamalar üzerinden altın alıyor. Ancak uzmanlara göre bu kolaylığın beraberinde bazı riskler de geliyor. Fiziksel altın satışı yapan bazı internet sitelerinde denetim eksikliği nedeniyle sahte veya düşük ayarlı ürünlerle karşılaşılabiliyor. Bu nedenle internet üzerinden yapılan altın alışverişlerinde yalnızca güvenilir kuyumcu zincirlerinin resmi siteleri veya sertifikalı satıcılar tercih edilmeli. Alım sonrasında mutlaka fatura ve kargo takip belgesi alınmalı; ürünün ayarı, gramı ve sertifikası kutu içeriğinde kontrol edilmelidir. Öte yandan dijital altın hesapları, bankalar aracılığıyla son yıllarda en çok kullanılan yatırım araçlarından biri haline geldi. Bu yöntem, altının fiziki olarak teslim alınmadığı ama gram bazında hesaba tanımlandığı bir sistemle çalışır. Kullanıcılar diledikleri zaman alım-satım yapabilir, birikimlerini gram cinsinden hesapta tutabilirler. Dijital altın, özellikle küçük yatırımcılar için güvenli bir alternatif olarak öne çıkıyor.
Bununla birlikte uzmanlar, dijital altın işlemlerinde de bazı detaylara dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor. Her bankanın belirlediği alış-satış farkı (spread) ve işlem komisyonu farklılık gösterebilir. Bazı platformlarda işlemler yalnızca mesai saatleri içinde yapılabildiği için fiyat değişimlerinden etkilenme riski bulunur. Ayrıca uzun vadeli yatırım düşünenlerin dijital altın hesaplarını vergi ve sigorta kapsamı açısından da araştırması öneriliyor. Dijital altın uygulamalarının en önemli avantajı, fiziksel saklama riski olmadan yatırım imkânı sunmasıdır. Ancak uzmanlara göre, ister internet üzerinden ister banka aracılığıyla olsun, altın alımında temel kural değişmiyor. Her zaman belgeli, kayıtlı ve güvenilir kanallardan işlem yapmak, yatırımın güvenliğini sağlar.
Bilinçli alıcı kaybetmez
Altın, hem kültürel hem de ekonomik açıdan Türkiye’de değerini korumaya devam ediyor. Ancak uzmanlara göre güvenli yatırımın anahtarı, bilinçli alışverişten geçiyor. Ayar, sertifika, gram ve işçilik farkı gibi detaylara dikkat eden, yalnızca kayıtlı kuyumculardan alışveriş yapan tüketiciler hem sahte altın riskinden korunuyor hem de birikimlerini güvence altına alıyor.
