Google’ın sahip olduğu yapay zekâ şirketi DeepMind’ın alt kuruluşu olan Isomorphic Labs, tamamen yapay zekâ yardımıyla geliştirilen ilaçların insanlar üzerinde klinik testlerine başlamaya hazırlanıyor. Bu gelişme, ilaç keşfi ve geliştirme süreçlerinde yeni bir çağın başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
Isomorphic Labs’in CEO’su Colin Murdoch, Fortune dergisine verdiği demeçte, "İlk insanlı denemelere başlamak üzereyiz. Bu sürece hazırlanmak için ekibimizi büyütüyoruz ve süreçleri klinik ortama taşıyacak gerekli adımları atıyoruz" dedi. Murdoch, özellikle kanser gibi kompleks hastalıklar için geliştirilen bileşiklerin, yapay zekâ ile çok daha etkili biçimde tasarlandığını belirtti.
Yapay zekânın temelini oluşturan sistem, DeepMind tarafından geliştirilen ve 2020 yılında bilim dünyasında büyük ses getiren AlphaFold teknolojisine dayanıyor. AlphaFold, bir proteinin aminoasit dizisinden yola çıkarak üç boyutlu yapısını tahmin edebiliyor ve bu sayede bilim insanlarının ilaç hedeflerini çok daha isabetli biçimde belirlemesine olanak tanıyor.
Isomorphic Labs, AlphaFold’un bu güçlü özelliklerini geliştirerek yalnızca protein yapılarını değil, aynı zamanda bu proteinlerle etkileşime geçebilecek potansiyel ilaç moleküllerini de tasarlamak için yeni modeller kullanıyor. Bu yaklaşım, klasik yöntemlerle yıllar sürebilen ilaç geliştirme süreçlerini yalnızca birkaç ayda tamamlayabilecek kapasiteye sahip.
Şirketin açıklamasına göre, şu anda test edilmek üzere hazırlanan ilaç adayları, belirli kanser türlerine karşı geliştiriliyor. Hangi kanser türleri olduğu açıklanmasa da, klinik deney aşamasına geçilmesi, preklinik güvenlik testlerinin başarıyla tamamlandığını gösteriyor.
AlphaFold’un başarısı, yalnızca araştırma dünyasında değil, ilaç sektörü gibi milyar dolarlık endüstrilerde de büyük yankı uyandırmıştı. Bu teknoloji, daha önce bilim insanlarının yıllar süren laboratuvar çalışmalarına ihtiyaç duyduğu süreçleri, saniyeler içinde tamamlayabiliyor.
Isomorphic Labs’in amacı, yapay zekâyı kullanarak hem ilacın geliştirilme süresini hem de maliyetlerini azaltmak ve daha erken aşamalarda etkili çözümler sunmak. Eğer başarılı olunursa, bu teknoloji milyonlarca hastaya daha erken ve daha etkili tedavi imkânı sağlayabilir.
Murdoch’un ifadelerine göre, şirketin hedefi yalnızca daha hızlı ilaç geliştirmek değil; aynı zamanda daha isabetli ve kişiselleştirilmiş tedavi yöntemlerini de mümkün kılmak. Şirket, büyük ilaç firmalarıyla stratejik iş birlikleri kurmak üzere çalışmalarını sürdürüyor.
Uzmanlara göre, yapay zekâ destekli ilaç tasarımı, önümüzdeki on yıl içinde geleneksel yöntemlerin yerini alabilecek bir dönüşüm yaratabilir. Ancak bu teknolojilerin güvenilirliği ve etik boyutları da yakından izleniyor. İlk denemelerden çıkacak sonuçlar, bu sürecin geleceğini belirleyecek en önemli kriterlerden biri olacak.
Sonuç olarak, Isomorphic Labs’in başlattığı bu girişim yalnızca tıp dünyası için değil, yapay zekânın toplumsal fayda yaratabileceği en somut örneklerden biri olarak değerlendiriliyor. İlk sonuçların önümüzdeki yıl içinde açıklanması bekleniyor.
