Payları Borsa İstanbul’da işlem görmekte olan şirketlerin hisselerini alarak “ortak” olan yatırımcılar, dönem dönem “bedelsiz sermaye artırım” haberleri ile karşılaşabilmekte. Firmaların sermayelerini yükseltmek için kullandığı yöntemlerden biri olan “bedelsiz sermaye artırımı” süreci nasıl işler, yatırımcının cebinden para çıkar mı, hisse kaça bölünür gibi pek çok sorunun yanıtına birlikte göz atalım…
Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir, Süreç Nasıl İşler?
Şirket ödenmiş sermayesini, şirketin iç kaynaklarından artırma işlemine “bedelsiz sermaye artırımı” adı verilir. Bedelsiz sermaye artırımı yapmak isteyen firmalar, bu doğrultuda Yönetim Kurulu kararı alırlar. Alınan yönetim kurulu uyarınca, Sermaye Piyasası Kurulu başta olmak üzere, yasal mercilere gerekli başvurular gerçekleştirilir.
İlgili firmanın hali hazırda ödenmiş sermaye tutarı ve yeni ulaşılacak sermaye miktarı ile, artırım için hangi kalemlerden (örneğin enflasyon farkı ya da geçmiş dönem karları) ne kadarlık fon kullanılacağı hem kamuoyuna ve hem de SPK ile diğer ilgili kurumlara bildirilir.
Bedelsiz Sermaye Artırımı Neden Yapılır?
Bedelsiz sermaye artırımı neden yapılır yönünde gelen sorulara çok geniş çaplı cevaplar verilebilir. Ancak bu cevapların ortak noktası, “firmanın sermayesinin yetersiz kalmasıdır”. Yüksek enflasyon nedeniyle şirket sermayesinin erimesi, yahut yatırım yapacak şirketin sermayeye ihtiyaç duyması gibi pek çok sebep sıralanabilir.
En güncel borsa haberleri için buraya göz atabilirsiniz.
SPK Karar Vermeden Süreç İlerlemez!
Bedelsiz sermaye artırımı ile ilgili nihai karar mercii Sermaye Piyasası Kurulu’dur. SPK’ya şirket tarafından yapılan başvuru, Kurul tarafından değerlendirilir ve alınan karar haftalık SPK Bülteni ile hem şirkete, hem firmanın yatırımcılarına ve hem de kamuoyuna aynı anda duyurulur.
SPK’nın, kendisine yapılan bedelsiz sermaye artırımı başvurularını onaylamak gibi bir mecburiyeti bulunmamaktadır. Kurul tarafından yapılan değerlendirme sonucunda ilgili başvuru kabul edilebileceği gibi, ret de edilebilir. Ayrıca başvurunun kısmen kabulü de seçenekler arasındadır.
SPK’nın bedelsiz sermaye artırımı ile ilgili olarak karar alma süresine dair bağlayıcı bir son tarih bulunmamaktadır. Daha önceki örnekler dikkate alındığında, SPK’nın birkaç ayda onay verdiği bedelsiz sermaye artırımı başvuruları olduğu gibi, 1 yılı aşan sürede değerlendirmenin sonuçlanmadığı örnekler de mevcuttur.
Onay Gelince Süreç Nasıl İşler, Yatırımcı Para Öder mi?
Şirketin bedelsiz sermaye artırımı başvurusu SPK tarafından kabul edilirse, firma tarafından yasal prosedürler gerçekleştirilir. İlgili firmanın pay sahipleri, bu sermaye artırımı için herhangi bir para ödemezler. Şirketin iç kaynaklarından yapılan sermaye artırımı sonrasında firmanın hisse adedi artar, hisse bölünür, hisse fiyatı azalır ve yatırımcılara yeni lotları bedelsiz olarak dağıtılır.
Bedelsiz Sermaye Artırımı Sonrası Hisse Kaça, Ne Zaman Bölünür?
Bedelsiz sermaye artırımı gerçekleştiren firmanın, sermaye artırım miktarı ve oranı doğrultusunda hissesinde bölünme yaşanır. Örneğin, yüzde 100 oranında bedelsiz sermaye artırımı yapan firmaya SPK’dan onay geldikten sonra hisse fiyatı 2’ye bölünür. Elinde 1 lot olan yatırımcıya 1 lot daha ücretsiz şekilde verilir.
SPK’nın onayının akabinde ilgili firma, Kamuyu Aydınlatma Platformu üzerinden yapacağı duyuru ile bölünme tarihini yatırımcılarına ve kamuoyuna ilan eder. Bedelsiz sermaye artırımında hisse fiyatı düşerken, yatırımcının elindeki hisse adedi artar. Bu nedenle yalnızca bedelsiz sermaye artırımına bağlı olarak yatırımcının herhangi bir kazancı ya da kaybı olmaz.
