Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) Ekim 2025 Gıda Fiyat Endeksi verileri, dünya genelinde gıda fiyatlarının düşüşünü sürdürdüğünü ortaya koydu. Buna karşın Türkiye’de gıda fiyatları yükselişini sürdürerek dünya ortalamasının çok üzerinde kaldı.
KÜRESEL FİYATLAR GERİLİYOR
FAO verilerine göre küresel gıda fiyat endeksi Eylül ayına göre %1,6 azalarak 126,4 puana geriledi. Bu seviyenin, Mart 2022’deki zirveye kıyasla %21,1 daha düşük olduğu belirtildi. Küresel düşüşte tahıl, süt ürünleri, et ve şeker fiyatlarındaki gerileme etkili olurken, yalnızca bitkisel yağlarda sınırlı bir artış görüldü.
TÜRKİYE'DE GIDA MALİYETLERİ 7 KAT YÜKSEK
FAO verileri küresel enflasyonun yavaşladığını gösterirken, Türkiye’de tam tersi bir tablo oluştu. TÜİK verilerine göre Türkiye’nin gıda fiyat endeksi Ekim ayında 683,7 puana ulaştı. Böylece Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatlarındaki artış %583’e çıktı. Bu rakam, dünya ortalamasının yaklaşık 7 katı seviyesinde. İktisatçı İnan Mutlu’nun FAO ve TÜİK verilerinden derlediği çalışmaya göre, aynı dönemde dünya gıda endeksi 97,9 seviyesinde kalırken Türkiye 683,7’ye yükseldi.
FAO raporunda, 2025’te küresel tahıl üretiminin 2,97 milyar tonla rekor seviyeye ulaştığı belirtildi. Örgüt, güçlü arzın fiyatları dengede tuttuğunu ancak Ukrayna’daki savaş, El Niño etkisi ve enerji fiyatlarındaki belirsizliklerin gelecekte dalgalanmalara yol açabileceğini vurguladı.
TÜRKİYE NEDEN AYRIŞIYOR?
Ekonomistler, Türkiye’nin küresel eğilimden ayrışmasının nedenleri arasında döviz kuru geçişkenliği, yüksek enerji ve nakliye maliyetleri, tarımsal üretimdeki verim düşüklüğü ve tedarik zincirindeki aksaklıkları gösteriyor. Uzmanlara göre, kalıcı çözüm için yalnızca para politikası değil, tarım ve lojistik alanlarında da kapsamlı reformlara ihtiyaç var.
Verilerle durum:
FAO Gıda Fiyat Endeksi: 126,4 puan (%1,6 düşüş)
Türkiye Gıda Fiyat Endeksi: 683,7 puan (%7 artış)
Küresel – Türkiye farkı: Yaklaşık 7 kat
