Türkiye Cumhuriyeti tarihine adını yazdırmış ilk kadın emniyet müdürü Şerife Feriha Sanerk, kamu yönetiminde kadınların yer alabileceğini kanıtlayan isimlerden biri olmuştur. 1923 yılında İzmir’de dünyaya gelen Sanerk, dönemin zorlu koşullarına rağmen devlet hizmetine girerek birçok kadına örnek teşkil etmiştir.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olduktan sonra 1951 yılında kaymakamlık kursunu kazanmıştır. Fakat o dönemde kadın kaymakam ataması yapılmadığı için göreve başlatılmamıştır. Bu durum, dönemin Türkiye’sinde kadınların karşılaştığı cinsiyet ayrımcılığının somut örneklerinden biri olarak kayıtlara geçmiştir. Sanerk, bu karara rağmen devlet hizmetinden kopmamıştır. Yönünü bu kez emniyet teşkilatına çevirmiştir. Emniyet Genel Müdürlüğü’ne yaptığı başvuru kabul edilmiş ve göreve başlamıştır.
Görevine başladığı ilk yıllarda disiplini ve görev bilinciyle dikkat çeken Sanerk, kısa sürede rütbe almıştır. 1953 yılında Emniyet Müdürü rütbesine yükselmiş ve Türkiye’nin ilk kadın emniyet müdürü unvanını kazanmıştır.Bu gelişme, hem basında hem de kamuoyunda büyük yankı uyandırmıştır.
Sanerk, görev süresi boyunca kadın personelin emniyet teşkilatında daha aktif görevler alması için çaba göstermiştir. Kadınların sadece idari birimlerde değil, saha görevlerinde de yer alabileceğini savunmuştur. Bu yaklaşımıyla emniyet teşkilatında kalıcı bir farkındalık yaratmıştır. Kadın polislerin mesleki eğitimine önem vermiş, haklarının korunması ve görev alanlarının genişletilmesi yönünde çalışmalar yürütmüştür. Emniyet camiasında saygı gören bir yönetici olmuş, kadınların meslek içindeki konumunu güçlendirmiştir.Sanerk, görev süresi boyunca kadın personelin emniyet teşkilatında daha aktif görevler alması için çaba göstermiştir. Kadınların sadece idari birimlerde değil, saha görevlerinde de yer alabileceğini savunmuştur. Bu yaklaşımıyla emniyet teşkilatında kalıcı bir farkındalık yaratmıştır. Kadın polislerin mesleki eğitimine önem vermiş, haklarının korunması ve görev alanlarının genişletilmesi yönünde çalışmalar yürütmüştür. Emniyet camiasında saygı gören bir yönetici olmuş, kadınların meslek içindeki konumunu güçlendirmiştir. Sert ama adaletli bir yönetici olarak tanınmıştır. Meslektaşları tarafından disiplinli, ilkeli ve adaletli bir yönetici olarak anılmıştır. Sanerk’in görev anlayışı, sadece kadın polisler için değil, tüm personel için örnek oluşturmuştur. Emniyetin farklı birimlerinde görev yapan birçok kadın, onun açtığı yoldan ilerlemiştir.Şerife Feriha Sanerk’in kızı Zeynep Olcay Sanerk de annesinin izinden giderek emniyet teşkilatında görev yapmıştır. Böylece Türkiye’de anne-kız aynı kurumda çalışan ilk kadın polisler arasında yer almışlardır. Sanerk, bu yönüyle yalnızca bir yönetici değil, bir rol model olarak da hafızalarda yer etmiştir. Yaklaşık otuz yıl boyunca emniyet teşkilatına hizmet eden Sanerk, meslek hayatı boyunca disiplininden taviz vermemiştir. Emekli olduktan sonra da kamu görevlerinde kadınların daha fazla yer alması gerektiğini her fırsatta dile getirmiştir. Kasım 2010 tarihinde Antalya’da hayatını kaybetmiştir. Geride bıraktığı mesleki miras, bugün hâlâ emniyet teşkilatında görev yapan birçok kadın için ilham kaynağı olmaktadır. Şerife Feriha Sanerk, hem Cumhuriyet döneminin ilk kuşak kadın yöneticilerinden biri olmuş, hem de “kadın yapamaz” anlayışını yıkan öncü bir isim olarak Türk kamu tarihine geçmiştir.
Şerife Feriha Sanerk’in emniyet teşkilatında başlattığı değişim, Türkiye’de kadınların güvenlik alanında üstlendiği rollerin artmasına zemin hazırlamıştır. Benzer şekilde, bugün Türk Silahlı Kuvvetleri’nde de kadın personel farklı kademelerde görev yapmaktadır.
TSK’da kadınların statüsü
Türk Silahlı Kuvvetleri’nde kadınlar gönüllülük esasına göre subay, astsubay veya sivil personel olarak görev yapabiliyor. Kadın personel, Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlıkları bünyesinde farklı alanlarda sorumluluk üstleniyor. Kara Kuvvetleri’nde kadınlar muhabere, istihbarat, lojistik, eğitim ve idari görevlerde yer alırken, Deniz Kuvvetleri’nde planlama, tedarik, mühendislik ve hukuk birimlerinde çalışabiliyor. Hava Kuvvetleri’nde ise kadın pilotlar, mühendisler, hava savunma uzmanları ve harekât planlamacıları görev alıyor. Jandarma teşkilatında kadın personel asayiş, olay yeri inceleme, kriminal laboratuvar, trafik ve eğitim alanlarında aktif olarak hizmet veriyor.
Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda da deniz devriyesi, koordinasyon ve idari birimlerde kadın subay ve astsubaylar bulunuyor.
Bunun dışında sağlık hizmetleri komutanlığına bağlı askerî hastanelerde doktor, hemşire, psikolog, eczacı ve sağlık teknisyeni olarak görev yapan çok sayıda kadın personel yer alıyor. Tüm bu pozisyonlarda görev almak isteyen kadın adaylar, ilgili sınav ve eğitim süreçlerinden geçtikten sonra TSK kadrosuna dahil olabiliyor.
