Gebelik döneminde ortaya çıkan şeker hastalığı, hem anne hem de bebek için ciddi sağlık riskleri oluşturuyor. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Esra Tutal, gebelik şekeri (gestasyonel diyabet) hakkında önemli bilgiler vererek erken tanı ve takibin hayati olduğuna dikkat çekti.
Dr. Tutal, yaklaşık her 10 gebeden birinin gebelik şekeri tanısı aldığını belirterek, bu durumun annenin yüksek tansiyon geliştirme riskini artırdığını, bebekte ise doğum sonrası şeker düşüklüğü (hipoglisemi) ve yenidoğan sarılığı gibi ciddi problemlere neden olabileceğini vurguladı. "Hiçbir risk faktörü olmasa bile gebelik şekeri gelişebilir. Bu yüzden tarama testlerini ihmal etmeyin," diyen Dr. Tutal, tanının genellikle gebeliğin 24-28. haftaları arasında konduğunu, risk grubundaki gebelerde ise bu sürecin daha erkene çekilebileceğini söyledi.
Şeker yükleme testinden değil, şeker hastalığından korkun
Toplumda zaman zaman tartışma konusu olan şeker yükleme testinin zararlı olduğu yönündeki yanlış inanışlara da değinen Dr. Tutal, testin içeriğindeki şeker miktarının bir tabak pilav veya birkaç dilim tatlıdakiyle aynı olduğunu söyledi. Asıl tehlikenin test değil, kontrolsüz gebelik şekeri olduğunu vurguladı. “Gebelik şekeri teşhis edilmezse, bebekte aşırı insülin üretimi olur. Bu da aşırı kilolu bebek doğumlarına, doğum travmalarına ve erken doğuma yol açabilir.”
Doğum sonrası risk devam ediyor
Gebelikte gelişen şeker hastalığının doğum sonrası tamamen geçmeyebileceğine de dikkat çeken Dr. Tutal, şu uyarılarda bulundu. "Gebelik şekeri geçiren annelerin ileriki yaşlarda tip 2 diyabet hastalığına yakalanma riski artar. Bu yüzden doğumdan sonra 6-8 hafta içinde yeniden şeker yükleme testi yapılmalı. Ayrıca her 2-3 yılda bir diyabet riski kontrol edilmeli.”
Risk faktörleri neler?
Dr. Tutal, gebelik şekeri riskini artıran faktörleri şöyle sıraladı:
- Ailede diyabet öyküsü
- Gebelik öncesi fazla kilo
- Önceki gebeliklerde 4,5 kg’dan ağır bebek doğurmak
- Polikistik over sendromu
- 25 yaş üstünde gebe kalmak
- Daha önce erken doğum yapmak
- Gebelik öncesi gizli şeker hastalığı
Yaşam tarzı değişikliği şart
Dr. Tutal, gebelik şekeri tanısı alan annelerin beslenme ve egzersiz gibi yaşam tarzı değişikliklerine yönlendirilmesi gerektiğini vurgularken, diyetle kontrol altına alınamayan olgularda insülin tedavisi gerekebileceğini de sözlerine ekledi. “Gebelik şekeri, sadece geçici bir durum değil; hem anne hem de çocuğun geleceğini etkileyebilecek bir sağlık sorunudur. Bu yüzden erken tanı, düzenli takip ve bilinçli bir yaklaşım büyük önem taşır.”
