Son dönemde hızla yayılan şap hastalığı nedeniyle, Tarım ve Orman Bakanlığı, Türkiye genelindeki tüm hayvan pazarlarının kapatılması kararını aldı. Artan vaka sayıları ve özellikle Kurban Bayramı sırasında yaşanan yoğun hayvan sirkülasyonu, hastalığın yayılma hızını artırdı.
karantina önlemleri alındı
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, şap hastalığının kontrol altına alınabilmesi için karantina önlemleri alındığı, hasta hayvanlardan numune toplandığı ve hayvan hareketlerinin kısıtlandığı belirtildi. Ayrıca, şap hastalığının etkeni olan virüslerde genetik ve antijenik değişiklikler saptandı. Bu yeni virüs tiplerine karşı koruyucu aşı üretimi tamamlanmış ve sahada kullanılmaya başlanmış olsa da, tüm çift tırnaklı hayvanların kısa süre içinde aşılanmasının mümkün olmadığı ifade edildi. Bakanlık, hayvan hareketlerinin kısıtlanmasının en etkin çözüm olduğunu vurguladı.
Açıklamada, hayvan pazarlarındaki yoğun ziyaretçi ve hayvan hareketliliğinin hastalığın daha da yayılmasına yol açabileceği uyarısında bulunularak, tüm hayvan pazarlarının ikinci bir duyuruya kadar kapatılması gerektiği duyuruldu.
Şap Hastalığı Nedir?
Şap hastalığı (Foot and Mouth Disease - FMD), çiftlik hayvanlarında görülen, yüksek bulaşıcılığı olan ve viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık, genellikle sığır, koyun, keçi, domuz ve bazı yabani hayvanları etkiler. İnsanlarda nadiren görülen bu hastalık, özellikle tarım ve hayvancılıkla uğraşan bölgelerde büyük ekonomik kayıplara neden olabilir.
Şap Hastalığının Etkeni ve Yayılma Yolları
Şap hastalığına Adenovirüs ailesinden bir virüs neden olur. Bu virüs, yüksek derecede bulaşıcıdır ve aerosol yolu (hava yoluyla), direkt temas (hasta hayvanlarla) ve indirekt temas (kontamine olmuş ekipman, yem veya su gibi) yoluyla yayılabilir. Ayrıca insanlar, hayvanlara doğrudan temas etmeseler bile hastalığın yayılmasına aracılık edebilirler.
Şap Hastalığının Belirtileri
Şap hastalığının belirtileri genellikle 2-12 gün arasında ortaya çıkar ve şu şekilde sıralanabilir:
- Ağızda ve dilde yaralar: Bu yaralar, hayvanların ağzında acıya ve iştahsızlığa yol açar.
- Ağızda fazla tükürük: Virüsün etkisiyle, hayvanlar aşırı tükürük salgılar.
- Ayaklarda şişlik ve yaralar: Özellikle tırnak etrafında ve ayak tabanında yaralar oluşur, bu da hayvanın yürürken zorlanmasına neden olur.
- Ateş ve halsizlik: Hayvanlar ateşlenir ve normalden daha az aktif olurlar.
- İştah kaybı: Şap hastalığına yakalanan hayvanlar, besin alımında zorluk yaşarlar.
Şap Hastalığının Tanısı
Şap hastalığının tanısı, klinik belirtilerle birlikte laboratuvar testleri ile kesinleştirilir. Genellikle hastalığın tanısını koymak için serolojik testler ve PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) testleri kullanılır. PCR testi, virüsün genetik materyalini tespit ederek kesin bir tanı konulmasını sağlar.
Şap Hastalığının Tedavisi ve Kontrolü
Şap hastalığının tedavisi, hastalığı tamamen ortadan kaldırmaya yönelik değildir. Ancak enfekte hayvanların belirtilerini hafifletmeye yönelik bazı önlemler alınabilir:
- Destek tedavisi: Sıvı ve elektrolit tedavisiyle hayvanların genel durumları iyileştirilebilir.
- Antibiyotikler: İkincil enfeksiyonların önlenmesi amacıyla antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
- Ağrı yönetimi: Ağrı kesicilerle hayvanların rahatlaması sağlanabilir.
Bunun dışında hastalığın yayılmasını önlemek için karantina uygulamaları, izolasyon ve hijyen önlemleri son derece önemlidir.
Şap Hastalığının Önlenmesi
Şap hastalığının önlenmesinde en etkili yöntem, aşılamadır. Şap hastalığına karşı geliştirilen aşılar, hayvanların bağışıklık kazanmalarını sağlar ve hastalığın yayılmasını engeller. Aşılar genellikle bölgelerdeki tüm hayvanlara uygulanır. Bunun dışında hayvanlar arasında temasın sınırlanması ve karantina uygulamaları da oldukça önemlidir.
