EWG'nin verilerine göre, 2024 yılında pestisit kalıntısı açısından en riskli tarım ürünleri şöyle sıralandı:
Çilek, ıspanak, lahana, üzüm, şeftali, armut, nektarin, elma, acı biber, kiraz, yaban mersini ve yeşil fasulye.
Bu ürünler, market raflarında sıklıkla tercih edilen meyve ve sebzeler arasında yer alıyor.
Yüksek Pestisit Maruziyeti Ne Gibi Sorunlara Yol Açabilir?
Dr. Budak, pestisitlerin yalnızca akut zehirlenmelere neden olmadığını, uzun vadede birçok ciddi sağlık sorununa yol açabileceğini vurguladı. Pestisitlerin olası etkileri arasında:
Hormon sistemine zarar vererek üreme sorunlarına neden olma,
Çocuklarda sinir sistemi gelişimini olumsuz etkileme,
Astım ve kronik solunum yolu hastalıklarını tetikleme,
Lenfoma, lösemi, meme, prostat ve mesane kanseri riskini artırma,
DNA hasarı oluşturarak kalıtsal hastalık riskini yükseltme yer alıyor.
Türkiye’de Pestisit Kalıntı Oranı Endişe Verici Seviyede
Greenpeace Türkiye’nin Nisan 2025’te yayımladığı “Pestisitler ve Çocuklar” raporuna göre, ülke genelinde analiz edilen 155 meyve-sebze örneğinin:
Yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı,
Yüzde 33’ünde ise yasal limitlerin üzerinde kalıntı bulundu.
Ayrıca, 50 üründe ruhsatsız pestisit kullanımı tespit edildi. 2023’te Şanlıurfa’da yapılan benzer bir araştırmada da örneklerin %34’ü limitin üzerinde kalıntı içeriyordu.
Bakan Yumaklı’dan Tepki: “Aşırı Algı Oluşturuluyor”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, pestisit tartışmalarıyla ilgili yaptığı açıklamada, kamuoyunda “her gıdada aşırı pestisit varmış” algısı yaratılmasını eleştirerek, “Bunu iyi niyetli bir yaklaşım olarak görmüyoruz” dedi.
Pestisit Kalıntısını Azaltmak Mümkün mü?
Dr. Budak, pestisitlerden tamamen arınmanın mümkün olmadığını ancak bazı önlemlerle kalıntı oranının azaltılabileceğini söyledi. Önerilen yöntemler arasında:
Sebze ve meyveleri akan su altında dikkatlice yıkamak,
Kabuklarını soymak,
Yapraklı sebzelerin dış yapraklarını ayıklamak,
Tuzlu ya da sirkeli suda bekletmek,
1 litre suya 6 çay kaşığı karbonat ekleyerek hazırlanan solüsyonda 15 dakika bekletmek ve ardından durulamak yer alıyor.
Tüketiciye Çağrı: Farkındalık ve Seçici Alışveriş Önemli
Uzmanlar, tüketicilerin özellikle çocuklara yönelik gıda alımında daha bilinçli davranması gerektiğini belirterek, güvenilir kaynaklardan gelen, iyi tarım uygulamalarıyla yetiştirilmiş ürünlerin tercih edilmesini öneriyor.
