Gazeteci-Yazar Cemil Baskın’ın yazdığı ve Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği’nin yayımladığı “21 Aydınlanma Yuvasından Biri Ladik Akpınar Köy Enstitüsü” adlı kitap Hasan Ali Yücel Gençlik ve Sanat Merkezinde İsmail Hakkı Tonguç Salonunda söyleşi ve imza gününde okuyucularıyla buluştu.
Moderatörlüğünü Samsun Yerel Tarih Grubu (SYTG) kurucu Başkanı Refik Baskın’ın yaptığı söyleşide ilk konuşmayı YKKED Samsun Şube Başkanı Emin Kırbıyık yaptı. Kırbıyık konuşmasında “Cemil Baskın arkadaşımızın Ladik Akpınar Köy Enstitüsü kitabı çok uzun yıllardır büyük sabırla çalışması sonucunda çıkan bir üründür. Birçok belgeyi bu kitapta sundu. Bu sabırlı çalışması için kendisine teşekkür ediyorum. Gerçekten enstitülerle ilgili ve özellikle Akpınar Köy Enstitüsüyle ilgili birçok bilinmeyenleri ortaya çıkarmış. Bu verdiği emeğe saygı duymak gerekir. Azim ve sabırlı çalışması önemli bir boşluğu dolduruyor” dedi.
Daha sonra Refik Baskın, “Ben Cemil’in Akpınar eserinin birçok yönünü ve ilmek ilmek yıllarca ördüğü çalışmasını biliyorum. Uzun yıllardır süren bu emek öyle kolaylıkla elde edilmiyor. Ben buna şahidim ve başarılı çalışmasını ayakta alkışlıyorum. Köy enstitüleri gerçekten Cumhuriyet’in önemli aydınlanma hareketidir. Bunun için kendilerini, kitabın yazarı olan Cemil Baskın’ı kürsüye almak istiyorum” dedi.
Cemil Baskın kürsüde yaptığı konuşmada “Öncelikle siz katılımcılara bu sıcak tatil gününde zaman ayırdığınız için teşekkür etmek istiyorum. Ben lafı uzatmadan bu eserin nasıl ortaya çıktığını kitabın içinden anektotları sizlere aktarmak istiyorum.
Samsun Ladik Akpınar Köy Enstitüsü konusunda bir kitap hazırlamaya beni iten nedenlerin oluşumu çok öncelere dayanıyor. Öncelere dediğim, ilk gençlik yıllarıma kadar uzanır. O dönemlerde Köy Enstitüleri konusunda yarım yamalak bildiğim öykülerden etkilenmiştim. Etrafımızda enstitünün ilk mezunları yüreklerindeki ülküyle eğitim savaşımı veriyorlardı. Bunu yaparken her birinin şaşılacak düzeyde azimli ve kararlı hizmet ettiklerini hissediyor, görebiliyordum. Yamalı yırtık urbalarıyla, binbir zorluklarla gelebildikleri enstitülerde, ilk fark ettikleri, memleketin kendi yaşadıkları coğrafyayla sınırlı olmadığıdır. Anadolu'nun her bölgesini çok iyi bilen İ. Hakkı Tonguç, bu bilinçle enstitü öğrencilerinin yurdunun kendi yaşadıkları coğrafyayla sınırlı olmadığını bilmesini özellikle istiyordu.
Cumhuriyet bir aydınlanma devrimiydi. Bunu genç yaşta fark edebilmemi sağlayan ortamı yakalamam, benim için büyük bir şanstı. Cumhuriyet aydınlanmasına ışık tutan üç önemli kurum; Millet Mektepleri, Halkevleri ve Köy Enstitüleridir. Bu kurumlar ilk gençlik yıllarımdan bu yana hep dikkatimi çekiyordu. Belleğimin bir yerinde hep bir gün bu aydınlanma kurumlarının Samsun ölçeğindeki yerini yazmak için sürekli araştırıyordum. Böylesine uzun soluklu bir çalışmayı sürdürebilmek gerçekten zordu. Bu, abartısız 30 ve 35 yıl sürdü diyebilirim” dedi.
Kitabın düzeltisine katkı veren emekli eğitimci Nazım Mutlu konuşmasında “Ladik Akpınar kitabı enstitü tarihi için çok önemliydi. Uzun zamandır Cemil ağabeyin çalışması sonucunda önemli bir açığı kapatmış oldu. Türk eğitim ve kültür tarihimizdeki bu boşluğu doldurduğu için kendisine teşekkür ediyorum. Ayrıca şunu da söylemek istiyorum; 21 köy enstitüsünün hepsi defalarca yazıldı çizildi. Ancak Akpınar Köy Enstitüsü ile ilgili hiçbir yayın bulunmamaktadır. Bu açıdan da bu kitap çok önemlidir. Köy enstitüleriyle ilgili yayınların sayısı hiçbir kurum ve kuruluş ile kıyaslanamaz. Binlerce yayının içinde Akpınar boşluğu hep hissediliyordu. Bu açığı tamamladığı için kendisine teşekkür ediyorum” dedi.
