Mol gebelik, döllenmeden sonra plasentayı oluşturan trofoblast hücrelerinde ortaya çıkan anormal büyüme sonucu gelişen bir gebelik anomalisi olarak tanımlanır. Uterusta üzüm salkımını andıran çok sayıda kistik yapı oluşur. Tam mol gebelikte fetüs bulunmazken, kısmi mol gebelikte hem normal hem anormal plasenta dokusu bir arada görülür ancak fetüs yaşamla bağdaşmaz. Bu nedenle gebelik çoğu zaman erken dönemde düşükle sonuçlanır. Mol gebelik ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden erken teşhis büyük önem taşır.
Mol gebelik (üzüm gebeliği) neden olur?
Mol gebelik genellikle kromozomal bozukluklar nedeniyle ortaya çıkar. Çekirdeksiz bir yumurtanın tek spermle döllenmesi veya normal bir yumurtanın iki sperm tarafından aynı anda döllenmesi sonucu embriyodaki kromozom sayısı 46 yerine 69 olabilir. Anne adayının ileri yaşta olması risk faktörleri arasında yer alsa da her ileri yaşta mol gebelik gelişeceği anlamına gelmez. Genetik yük, sürecin temel nedenleri arasında kabul edilir.
Mol gebelik (üzüm gebeliği) belirtileri nelerdir?
Mol gebeliğin belirtileri erken dönemde normal gebelikle karışabilir. İlk haftalarda koyu kahverengiden parlak kırmızıya kadar değişebilen vajinal kanama, şiddetli bulantı ve kusma, vajinadan üzüm tanesi görünümünde kistik yapıların gelmesi, pelvik ağrı ve basınç hissi gibi bulgular görülebilir. Ultrason incelemesinde "bal peteği" olarak tanımlanan tipik görüntü dikkat çeker. Rahmin gebelik haftasına göre beklenenden büyük olması, fetal kalp atımlarının olmaması, preeklampsi, aşırı tiroid hormon aktivitesi ve yumurtalık kistleri de mol gebelikle ilişkili diğer bulgulardır.
Mol gebelik (üzüm gebeliği) nasıl teşhis edilir?
Mol gebelik tanısı kan testleri ve ultrason değerlendirmesi ile koyulur. Beta-HCG hormonunun aşırı yüksek çıkması tanıyı destekler. Ultrason görüntüsünde embriyonun veya amniyon sıvısının görülmemesi, plasentanın kistik yapıda olması ve rahmin beklenenden büyük görünmesi de teşhise yardımcıdır. Preeklampsi, hipertirodi ve anemi gibi eşlik eden bulgular mol gebeliği düşündüren önemli işaretler arasında yer alır.
Mol gebelik (üzüm gebeliği) tedavisi
Mol gebelik devam ettirilemeyen bir gebelik türüdür ve tedavide amaç rahimdeki anormal dokunun tamamen çıkarılmasıdır. En sık uygulanan yöntem dilatasyon ve kürtajdır. Bazı özel durumlarda histerektomi tercih edilebilir. Tedavi sonrası beta-HCG seviyelerinin düzenli olarak takip edilmesi gerekir. HCG değerleri düşmez veya yeniden yükselirse ek tedavi ya da kemoterapi uygulanabilir. Hastalara tekrar gebelik için genellikle bir yıl beklemeleri önerilir. Yayılım şüphesi durumunda akciğer, beyin, pelvis ve karın bölgesine yönelik görüntüleme testleri yapılabilir.
Mol gebelik (üzüm gebeliği) ile ilgili sık sorulan sorular
Mol gebelik yaklaşık %10–20 oranında kanserleşme riski taşır, bu nedenle düzenli takip hayati önem taşır. Daha önce mol gebelik geçirmiş kişilerde tekrar etme olasılığı artar. Preeklampsi, yumurtalık kistleri, tiroid hormon bozuklukları ve tümör gelişimi gibi komplikasyonlar görülebilir. Bitkisel tedavilerin mol gebelik üzerinde etkisi olmadığı bilinmektedir. Ancak erken teşhis ve uygun tedavi uygulanan hastaların büyük bölümü daha sonra sağlıklı gebelikler yaşayabilmektedir.
