Literatüre geçen ismiyle Aristolochia Samsunensis, yerel adıyla Samsun Lohusaotu… Dünya çapında yalnızca Samsun’da yetişen bu bitkinin yeri herkesten adeta sır gibi saklanıyor. Zira bitkinin soyu tükenmek üzere ve Samsun’a özel olduğu için de yurt dışına çıkarılması istenilmiyor. Bu nedenle yetkililer, Samsun Lohusotu’nun nerede yetiştiğini asla açıklamıyorlar.
Yalnızca Samsun’da ve Sadece 60 Kök Kaldı!
Yerel halkın Samsun lohusaotu olarak bildiği Aristolochia Samsunensis’in 60 kökünün kaldığı ve soyu tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan bu bitkinin adeta özel koruma altında olduğu biliniyor. Türkiye Bitkileri Envanteri’nde de şehrin ismi ile kayıtlı konumda bulunan bitkinin keşfedilmesi ve literatüre kaydedilmesi de bir hayli ilginç ve dikkat çekici bir hikayeye dayanıyor.
Köylüler Biliyordu Ama İngilizler Literatüre Aldı!
Ender bulunan bitkileri global çapta incelemek üzere geçtiğimiz yüzyılda harekete geçen Büyük Britanyalı bilim adamları, Samsun’a geldiklerinde çok özel bir bitkiye rastladılar. Dünyanın başka hiçbir yerinde görmedikleri bu bitkiyi 1962 yılında kentin adıyla tanımlayan ve isimlendiren bilim adamları Aristolochia Samsunensis için dönemin yetkililerini de bilgilendirdi. Bitkiyi tespit eden İngiliz bilim adamı P.H.Davis doktora tezinde de bu bilgiye yer verdi.
En güncel Samsun haberleri için buraya göz atabilirsiniz.
Köylüler tarafından “lohusaotu” olarak adlandırılan bu bitkinin, bilimsel açıdan nelere faydalı olduğu hakkında ise çalışmalar o günden bu yana devam ediyor. Özellikle son dönemde Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi akademisyenleri bitki üzerindeki çalışmalarını derinleştirmiş durumda.
Samsun’da Bir Yerde, Ama Nerede?
Samsun Orman ve Su İşleri Bölge Müdürlüğü yetkilileri ile Ondokuz Mayıs Üniversitesi akademisyenlerinin “Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi” kapsamında üzerinde çalıştıkları bitki, Samsun’un bir bölgesinde yetişiyor. Lokal olarak belirli bir alanda yetişen bitkinin, 100’ün altında olan kök sayısının artırılmasına gayret ediliyor.
Bitkinin yurt dışına kaçırılmaması ve kaçak toplayıcılıkla soyunun tehlike altına atılmaması adına Aristolochia Samsunensis’in kentin hangi bölgesinde yetiştiği kimseye söylenmiyor. Yalnızca yetkililerin yerini bildiği bitki hakkında yapılan bilimsel araştırmalarda dahi bölge ismi kayıtlara sokulmuyor.
Zehirli Bir Bitki Türü, peki neye yarıyor?
Konu hakkında daha önce tafsilatlı açıklamalarda bulunan Ondokuz Mayıs Üniversitesi akademisyenlerinden Doç. Dr. Hasan Korkmaz ile Doç. Dr. Yasemin Özdemir, bitkinin çok dar bir bölgede yetiştiğini ve zehirli olduğunu kaydettiler. Aristolochia Samsunensis’in neslinin tükenmekte olduğunu ve bu nedenle yerinin kimseyle paylaşılmadığı vurguladılar.
Bitki üzerindeki bilimsel çalışmalar ile hangi alanda faydalı bir tür olduğunun tespit edilmeye çalışıldığını ve bir yandan da türemesine yardımcı olarak neslinin tehlike altında olmaktan kurtarılmasına gayret gösterildiğini kaydettiler.
Lohusaotugiller (Aristolochiaceae) familyasından endemik bir tür olan Aristolochia Samsunensis bitkisi ile ilgili Samsun kamuoyu ve araştırmacılar da çıkacak sonuçları merakla bekliyorlar.
