Baruthane Mahallesi, Samsun’un İlkadım ilçesine bağlı, Karadeniz’in maviliğine komşu bir semt. Günümüzde modern yapılaşmanın etkisiyle şekillenen bu mahalle, adını Osmanlı döneminden kalma barut üretim tesislerinden alıyor. Ancak pek çok Samsunlu bu tarihi kökenin farkında bile değil.
Baruthane İsminin Kökeni ve Tarihi
"Baruthane" kelimesi, Osmanlı Türkçesi'nde "barut yapılan yer" anlamına geliyor. 1800’lü yılların sonlarına doğru, Samsun limanının önem kazanmasıyla birlikte savunma ihtiyacını karşılamak amacıyla burada küçük bir barut üretim ve depolama merkezi kurulduğu tahmin ediliyor. Mahallenin adı da buradan geliyor. Ancak zamanla bu yapılar yok oldu, yerlerini konutlara ve modern yapılara bıraktı.

Efsanelerle Örülü Bir Semt
Baruthane Mahallesi, sadece tarihiyle değil, yöre halkı arasında anlatılan efsanelerle de dikkat çekiyor. En çok bilinen rivayet, barut deposunun altında gizli geçitler olduğu ve bu geçitlerin denizle bağlantılı olduğu yönünde. Yine halk arasında, zamanında burada görev yapan askerlerin iz bırakmadan ortadan kaybolduğu, bazı tünellerin hâlâ açığa çıkarılamadığı gibi anlatılar mevcut. Ancak bunlar belgelenmiş tarihi bilgiler değil, daha çok halk hafızasında yaşayan söylenceler.

Bugünkü Baruthane: Geçmişle Gelecek Arasında
Günümüzde Baruthane Mahallesi, özellikle sahil şeridine yakınlığı nedeniyle cazip bir yaşam alanı. Yükselen apartmanlar, park alanları ve ulaşım imkânlarıyla dikkat çekiyor. Ancak mahallenin tarihi kimliği, fiziksel olarak pek fazla iz taşımasa da, yaşlı sakinlerin hafızasında ve isminin taşıdığı anlamda hâlâ canlı.
Baruthane Mahallesi’nin Bilinmeyen Detayları
- Mahallenin adı, Osmanlı baruthanelerine dayanıyor.
- Sahil şeridine ve Bandırma Vapuru Anı Alanı’na çok yakın.
- Mahallede bir dönem toprağın içinde eski döneme ait mühimmat kalıntılarına rastlandığı iddia edilmişti.
- Mahalle ismiyle ilgili efsaneler hâlâ halk arasında anlatılıyor.
- Tarihi izler belgelenmemiş olsa da, kültürel hafızada yaşıyor.
Daha fazla Samsun Haber için tıklayınız.