Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında verdiği karar, Türkiye’nin yeniden inceleme talebiyle gündeme geldi. Uluslararası basında yer alan haberlere göre Türkiye, AİHM kararının büyük daire tarafından yeniden değerlendirilmesini istedi. Temmuz ayında açıklanan AİHM kararında, Demirtaş’ın uzun süre tutuklu kalmasının “siyasi nedenlerle” olduğu belirtilmiş ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin çeşitli maddelerinin ihlal edildiği ifade edilmişti. Mahkeme, Türkiye’ye 8 Ekim 2025’e kadar itiraz hakkı tanımıştı. Ankara kulislerinde, Türkiye’nin bu hakkını kullanarak karara yönelik resmi bir itirazda bulunduğu iddia edildi. Ancak Adalet Bakanlığı’ndan veya ilgili kurumlardan henüz doğrulama gelmedi.
AİHM süreci nasıl işlemişti?
Selahattin Demirtaş, 2016 yılında milletvekili dokunulmazlığının kaldırılmasının ardından gözaltına alınmış ve “terör örgütü propagandası yapmak” ile “örgüt üyeliği” suçlamalarıyla tutuklanmıştı. Hakkında açılan davaların bir kısmı sonuçlanırken, bazı dosyalar hâlâ sürüyor. AİHM, 2020 yılında verdiği ilk kararında da Demirtaş’ın tutukluluğunun makul süreyi aştığını belirtmişti. 2025 yılında verilen son kararda ise Türkiye’nin ifade özgürlüğü ve serbest seçim hakkı konularında ihlalde bulunduğu kaydedildi.
Yeni başvuru ne anlama geliyor?
Türkiye’nin yaptığı bu başvuru, AİHM’de dosyanın yeniden büyük dairede görüşülmesi anlamına geliyor. Eğer AİHM başvuruyu kabul ederse, dava süreci tekrar ele alınacak. Bu durum, hem hukuki hem diplomatik açıdan yeni bir tartışma yaratabilir.
Selahattin Demirtaş kimdir?
10 Nisan 1973’te Elazığ’ın Palu ilçesinde doğan Selahattin Demirtaş, aslen Zaza kökenlidir. İlk ve orta öğrenimini Diyarbakır’da tamamladı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra bir süre serbest avukatlık yaptı. Ardından İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi’nde yönetim kurulu üyesi olarak görev aldı. Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde insan hakları ihlallerine dair yürüttüğü çalışmalarla dikkat çekti. Demirtaş, 2007 genel seçimlerinde Demokratik Toplum Partisi (DTP) listelerinden milletvekili seçilerek siyasete adım attı. Daha sonra Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) çatısı altında siyasi faaliyetlerine devam etti. 2014 ve 2018 yıllarında Cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olarak katıldı. 2016 yılında milletvekili dokunulmazlığının kaldırılmasının ardından “terör örgütü propagandası yapmak” ve “örgüt üyeliği” suçlamalarıyla tutuklandı. Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Demirtaş, halen çeşitli davalardan yargılanmayı sürdürüyor. Demirtaş, yazar Ebru Demirtaş ile evlidir. Çiftin iki kızı bulunmaktadır. Eşi Ebru Demirtaş, uzun yıllardır sağlık çalışanı olarak görev yapıyor ve kamuoyunda eşinin hukuk sürecini yakından takip eden açıklamalarıyla tanınıyor. Selahattin Demirtaş, cezaevinde geçirdiği yıllarda edebiyata yönelmiş ve “Seher”, “Devran” ile “Dadı” adlı öykü kitaplarını kaleme almıştır. Bu eserler kısa sürede çok satanlar listesine girmiş, bazıları tiyatroya uyarlanarak sahnelenmiştir. Demirtaş, edebiyat aracılığıyla toplumsal meseleleri farklı bir bakış açısıyla ele almaya devam etmektedir.
