Adet döneminde yaşanan şişkinlik, karın ağrısı, iştah artışı ve yorgunluk pek çok kadın için günlük yaşamı zorlaştırabiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. M. Zeynep Kuşku, adet sancılarının hafifletilmesinde beslenmenin destekleyici bir rol oynayabileceğini ancak tek başına tedavi olarak görülmemesi gerektiğini belirtiyor.
Beslenme ağrı algısını nasıl etkiler?
Adet sancısının temel nedeni, prostaglandin artışına bağlı olarak rahimde meydana gelen kasılmalardır. Beslenme düzeni; vücuttaki iltihap düzeyi, kan şekeri dalgalanmaları, su ve tuz dengesi ile bazı vitamin ve minerallerin yeterliliği üzerinden şişkinlik, ödem, yorgunluk ve ağrı algısını etkileyebilir. Yapılan bilimsel çalışmalar, özellikle sağlıksız beslenme alışkanlıklarının adet ağrısının şiddetiyle ilişkili olabileceğini göstermektedir.
Adet döneminde uzak durulması gereken besinler
Bu dönemde aşırı tuzlu ve işlenmiş gıdalar ödem ve şişkinliği artırabilir. Yüksek şekerli ve rafine karbonhidrat içeren besinler kan şekerinde ani dalgalanmalara yol açarak iştah artışı, yorgunluk ve ağrı hissini artırabilir. Yağ oranı yüksek, ağır kızartmalar sindirimi zorlaştırarak inflamasyonu artırabilir. Alkol, PMS belirtilerini şiddetlendirebildiği için sınırlandırılmalıdır. Ayrıca kişiye göre gaz yapan gıdalar belirlenmeli ve kontrollü tüketilmelidir.
Adet sancılarını hafifletebilecek besinler
Omega-3 yağ asitlerinden zengin besinler, özellikle haftada birkaç kez tüketilen yağlı balık, ceviz ve chia tohumu, vücuttaki iltihaplanmayı azaltarak adet ağrısında hafifleme sağlayabilir. Magnezyum içeren ıspanak, avokado ve kakao gibi besinler kas gevşetici etki gösterebilir. Kalsiyum, özellikle PMS belirtilerinde faydalı olabilirken, potasyum sıvı dengesini düzenleyerek şişkinliğin azalmasına yardımcı olur. Zencefil, adet sancıları konusunda en çok araştırılmış bitkisel desteklerden biridir ve ağrıyı azaltabildiği gösterilmiştir. Rezene ve papatya çayı bazı kadınlarda rahatlama sağlayabilir. D vitamini eksikliğinin giderilmesiyle adet ağrılarında azalma görülebilir. Yeterli su tüketimi de hem ağrı şiddetini hem de şişkinliği azaltmada etkilidir.
Ne zaman doktora başvurulmalı?
Beslenmeye dikkat edilmesine rağmen adet sancıları çok şiddetliyse veya zamanla artıyorsa mutlaka altta yatan bir neden araştırılmalıdır. Ağrı kesicilere rağmen geçmeyen sancılar, aşırı ya da pıhtılı kanama, ara kanamalar, ateş, kötü kokulu akıntı, cinsel ilişkide ağrı, idrar yaparken ya da dışkılama sırasında ağrı gibi belirtiler önemli uyarı işaretleridir. Bu durumlarda endometriozis, miyom veya adenomyozis gibi hastalıklar açısından değerlendirme yapılması gerekir.
Yanlış bilinen doğrular
Toplumda soğuk içeceklerin herkeste mutlaka adet sancısını artırdığı, bitki çaylarının tamamen zararsız olduğu ya da adet sancısına katlanmak gerektiği gibi yanlış inanışlar yaygındır. Oysa şiddetli ve yaşam kalitesini bozan adet ağrısı normal kabul edilmemeli ve mutlaka ciddiye alınmalıdır.
