Çiğneme, ağız şapırdatma, kalem tıklatma ve saat tıkırtısı gibi sesler sizi yoğun şekilde rahatsız ediyorsa bunun nedeni mizofoni olabilir. Uzmanlar, bu durumun günlük yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebileceği konusunda uyarıyor. Bazı insanlar için masum görünen çiğneme, yutkunma ya da saat sesi, başkaları için yoğun öfke, kaygı ve tiksinti yaratabiliyor. Uzmanlara göre bu durumun adı mizofoni. Belirli seslere karşı aşırı duyarlılıkla kendini gösteren mizofoni, bireyin sosyal hayatını, aile ilişkilerini ve psikolojik iyilik halini olumsuz etkileyebiliyor.
Mizofoni nedir?
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEUN) Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Atasoy, mizofoninin bir hastalık değil, belirli seslere karşı aşırı hassasiyet durumu olduğunu belirtiyor. Bu durum doğuştan gelebileceği gibi, çoğunlukla ergenlik döneminde fark edilmeye başlanıyor.
Mizofonide en sık tetiklenen sesler arasında:
-
Ağız şapırdatma
-
Çiğneme ve yutkunma
-
Kalem tıklatma
-
Saat tıkırtısı
yer alıyor.
Bu sesler hangi tepkiye yol açıyor?
Prof. Dr. Atasoy’a göre mizofoni yaşayan bireylerde:
-
Yoğun öfke ve kaygı
-
Tiksinti hissi
-
Terleme, titreme, kızarma
-
Kalp atışında ve tansiyonda artış
gibi fizyolojik ve duygusal tepkiler görülebiliyor. Bu durum zamanla sosyal ortamlardan kaçınmaya, hatta depresyon ve kaygı bozukluklarına yol açabiliyor.
Aile içi ilişkileri de etkiliyor
Mizofoni yalnızca bireyi değil, yakın çevresini ve aile ilişkilerini de etkileyebiliyor. Aynı masada yemek yemekten kaçınma, yakınlara karşı sert tepkiler verme gibi davranışlar aile içi çatışmalara neden olabiliyor. Uzmanlar, bu durumun hafife alınmaması gerektiğini vurguluyor.
Mizofoni tedavi ediliyor mu?
Uzmanlara göre mizofoninin kesin nedeni henüz bilinmiyor. Ancak tedavi sürecinde:
-
Psikoeğitim
-
Bilişsel davranışçı müdahaleler
-
Kaygı ve takıntıya yönelik terapiler
etkili olabiliyor. Hafif vakalarda ilaç tedavisine gerek duyulmazken, yoğun öfke kontrol sorunları, uyku ve beslenme bozuklukları görülen durumlarda ilaç tedavisi de uygulanabiliyor.
Eğitim ve iş hayatını da olumsuz etkiliyor
Mizofoni yaşayan bireyler, sesin bulunduğu ortamlarda dikkatlerini toplamakta zorlanabiliyor. “Dinleyemiyorum, odaklanamıyorum” şikayetleri özellikle okul ve iş yaşamında ciddi sorunlara yol açabiliyor. Uzmanlar, bu tür belirtiler varsa mutlaka profesyonel destek alınmasını öneriyor.
Ne zaman yardım alınmalı?
Prof. Dr. Nuray Atasoy, mizofoninin kadın ve erkeklerde benzer sıklıkta görüldüğünü belirterek şu uyarıda bulunuyor:
“Eğer bu durum kişinin günlük yaşamını, ilişkilerini ve ruh sağlığını bozuyorsa mutlaka yardım alınmalı. Aksi halde kaygı bozukluğu, depresyon ve takıntılı davranışlar gelişebilir.”
