Toprak yeme isteği, vücudun demir veya mineral eksikliğine verdiği tepki olabilir. Uzmanlar, “pika sendromu” olarak bilinen bu durumun ihmal edilmemesi gerektiğini vurguluyor.
Toprak yemek, çoğu kişi için alışılmadık bir davranış olarak görülse de tıpta bunun özel bir karşılığı var. “Pika sendromu” ya da “geofaji” olarak bilinen bu durum, genellikle vücudun demir veya mineral eksikliğine verdiği bir tepki olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, bu isteğin basit bir alışkanlık değil, önemli bir sağlık göstergesi olabileceğini belirtiyor.
Toprak yeme isteğinin en yaygın nedeni demir eksikliği anemisi olarak gösteriliyor. Vücutta demir oranı düştüğünde tat alma duyusu değişebiliyor ve kişi farkında olmadan yenmeyen maddelere yöneliyor. Toprak, kireç, buz veya sabun gibi maddelere karşı duyulan ilgi, vücudun eksik olan minerali tamamlamaya çalıştığının işareti sayılıyor.Demir eksikliği özellikle kadınlarda, hamilelerde ve çocuklarda sık görülüyor. Halsizlik, solukluk, tırnak kırılması veya nefes darlığı gibi belirtiler bu duruma eşlik edebiliyor.
Uzmanlara göre yalnızca demir değil, çinko, kalsiyum ve magnezyum gibi minerallerin düşük olması da benzer bir tabloya yol açabiliyor. Vücut bu mineralleri eksik hissettiğinde, beynin beslenme merkezleri yanlış sinyaller göndererek kişide toprak yeme isteği oluşturabiliyor. Hamilelik döneminde hormon dengesi değiştiği için bazı kadınlarda toprak, kömür veya sabun gibi maddelere yönelim görülebiliyor. Uzmanlar, bunun hem demir eksikliğiyle hem de hormonal farklılıklarla bağlantılı olduğunu belirtiyor. Bu alışkanlık, anne adayının vücuduna zararlı maddelerin girmesine neden olabileceği için mutlaka tıbbi takip gerektiriyor.
Bazı vakalarda toprak yeme alışkanlığının yalnızca bedensel değil, psikolojik kökenli olduğu da bildiriliyor. Stres, kaygı veya obsesif-kompulsif davranış bozuklukları, kişide rahatlama aracı olarak bu tür eğilimleri tetikleyebiliyor. Bu durumlarda psikolojik destek alınması öneriliyor.Toprak yemenin masum bir davranış olmadığı, aksine parazit bulaşması, ağır metal zehirlenmesi ve bağırsak enfeksiyonlarına yol açabileceği ifade ediliyor. Uzmanlar, özellikle kurşun ve arsenik gibi maddelerin toprağın yapısında bulunabileceğini hatırlatıyor.
Toprak yeme isteği hisseden kişilerin öncelikle dahiliye veya hematoloji uzmanına başvurarak kan tahlili yaptırması gerekiyor. Bu testlerle demir, ferritin, çinko ve B12 seviyeleri ölçülüyor. Eksiklik saptandığında doktor kontrolünde takviyeler uygulanıyor. Eğer alışkanlık psikolojik temelliyse, terapi veya psikiyatri desteği tedaviye dahil ediliyor.
Uzmanlar, toprak yeme isteğinin vücudun “bir şeyler eksik” mesajı olabileceğini belirtiyor. Bu nedenle bu tür davranışların göz ardı edilmemesi, altta yatan nedenin araştırılması hem fiziksel hem de ruhsal sağlık açısından büyük önem taşıyor.
Toprak yeme eğilimi aslında modern çağın bir alışkanlığı değil. Antik Mısır, Yunan ve Roma dönemlerinde bazı toplumlar, toprağı “arınma” ya da “tedavi” amacıyla tüketiyordu. Afrika ve Güney Amerika’nın bazı bölgelerinde de hâlâ benzer geleneksel uygulamalara rastlanıyor.
Ancak günümüzde tıp dünyası bu davranışı “pika sendromu” olarak sınıflandırıyor ve vücuttaki mineral dengesizliğiyle ilişkilendiriyor. Uzmanlara göre, tarih boyunca kültürel bir ritüel olarak görülen toprak yeme davranışı, aslında vücudun içsel bir uyarı mekanizması olabilir.
