Savaşların, bağımsızlık mücadelelerinin ve devrimlerin yanı sıra, kültür, sanat ve spor dünyasında da unutulmaz gelişmeler bu güne damgasını vurdu.
Uluslararası Anlamı: Köle Ticaretinin Yasaklanmasını Anma Günü
Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen “Uluslararası Köle Ticaretinin Yasaklanmasını Anma Günü”, her yıl 23 Ağustos’ta kutlanıyor. Bu gün, dünya tarihindeki en karanlık sayfalardan biri olan köle ticaretine karşı verilen mücadelenin unutulmaması amacıyla anılıyor.
Türkiye Tarihinde 23 Ağustos
Türk ve Osmanlı tarihinin dönüm noktaları arasında yer alan 23 Ağustos, özellikle askeri zaferleri ve devrimleriyle ön plana çıkıyor.
1514 – Çaldıran Zaferi
Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı ordusu, Safevî hükümdarı Şah İsmail’in ordusunu Çaldıran Savaşı’nda mağlup etti. Bu zaferle Doğu Anadolu Osmanlı hâkimiyetine girdi ve Osmanlı-Safevî mücadelesinde denge köklü biçimde değişti.
1921 – Sakarya Meydan Muharebesi
Türk Kurtuluş Savaşı’nın kaderini belirleyen Sakarya Meydan Muharebesi başladı. Mustafa Kemal Atatürk’ün “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır” sözleriyle hatırlanan bu savaş, 22 gün süren büyük bir direnişin simgesi oldu.
1923 – Lozan Antlaşması TBMM’de onaylandı
Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını tüm dünyaya tescilleyen Lozan Barış Antlaşması, 23 Ağustos 1923’te Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi.
1925 – Şapka ve Kıyafet Devrimi’nin İlk Adımı
Mustafa Kemal Atatürk, Kastamonu gezisi sırasında elinde “Panama şapka” ile halkın karşısına çıkarak Şapka ve Kıyafet Devrimi’nin başlangıcını işaret etti.
1935 – Nazilli Basma Fabrikası’nın temeli atıldı
Ekonomik kalkınma hamlelerinin simgelerinden biri olan Nazilli Basma Fabrikası, Cumhuriyet’in sanayileşme politikalarının önemli adımlarından biri olarak 23 Ağustos’ta temellendirildi.
1988 – Şanlıurfa Havalimanı hizmete girdi.
2011 – Ankara-Konya Hızlı Tren hattı açıldı.
Dünya Tarihinde 23 Ağustos
23 Ağustos sadece Türkiye için değil, dünya için de kritik gelişmelere tanıklık etti:
1305 – İskoçya’nın bağımsızlık lideri William Wallace, İngiltere Kralı tarafından idam edildi.
476 – Batı Roma İmparatorluğu’nun son imparatoru Romulus Augustulus, tahtan indirildi.
1939 – Almanya ve Sovyetler Birliği arasında Molotov–Ribbentrop Paktı imzalandı.
1944 – II. Dünya Savaşı sırasında Paris, Nazi işgalinden kurtarıldı.
1990 – Ermenistan, Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan etti.
2005 – İsrail, Gazze Şeridi’ndeki son yerleşim yerlerinden çekildi.
Doğumlar
23 Ağustos’ta dünyaya gelen önemli isimler arasında sanat, spor ve bilim insanları dikkat çekiyor:
1754 – XVI. Louis, Fransız kralı.
1912 – Gene Kelly, Amerikalı dansçı, oyuncu ve yönetmen.
1924 – Robert Solow, Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Amerikalı ekonomist.
1978 – Kobe Bryant, NBA’in efsane basketbolcusu.
1980 – Gözde Kansu, Türk oyuncu.
Ölümler
Bu tarihte vefat eden önemli isimler de hafızalarda yer edindi:
634 – Hz. Ebubekir, İslam’ın ilk halifesi.
1574 – Ebussuud Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.
1948 – Yörük Ali Efe, Türk Kurtuluş Savaşı kahramanı.
2002 – Sami Hazinses, Türk sinemasının unutulmaz oyuncusu.
2009 – Yücel Çakmaklı, Türk sinemasında “Milli Sinema” akımının öncüsü yönetmen.
Genel Değerlendirme
23 Ağustos tarihi, Türkiye ve dünya tarihinde zaferlerin, bağımsızlık mücadelelerinin, devrimlerin ve kültürel gelişmelerin kesiştiği özel bir gündür. Türk milletinin bağımsızlık yolunda attığı adımlar, Osmanlı zaferleri, Cumhuriyet devrimleri ve dünya siyasetini değiştiren olaylar bu tarihte birleşiyor.
Bu yönüyle 23 Ağustos, tarihin akışını değiştiren gelişmelerin yaşandığı, hem ulusal hem de evrensel ölçekte hafızalarda yer eden bir gündür.
