Soğuk havaların etkisini göstermesiyle birlikte grip, soğuk algınlığı ve Covid-19 vakalarında artış yaşanıyor. Öksürük, hapşırık, boğaz ağrısı ve ateş gibi benzer belirtilerle ortaya çıkan bu hastalıklar çoğu zaman birbirine karıştırılıyor. Uzmanlar, bazı ipuçlarıyla bu hastalıkların ayırt edilebileceğini ve doğru önlemlerle riskin azaltılabileceğini belirtiyor.
Soğuk hava hastalıklara neden olur mu?
Araştırmalar, soğuk havanın tek başına hastalığa neden olduğuna dair net bir sonuç ortaya koymuyor. Ancak havaların soğumasıyla birlikte insanların kapalı ve kalabalık alanlarda daha fazla vakit geçirmesi, virüslerin yayılması için uygun bir ortam oluşturuyor. Okullar, kreşler, üniversite yurtları ve kalabalık eğlence ortamları bu dönemde bulaş riskini artırıyor. Ayrıca yoğun sosyal yaşam ve alkol tüketimi bağışıklık sistemini zayıflatabiliyor.
Soğuk algınlığı, grip ve Covid arasındaki farklar
Soğuk algınlığı genellikle yavaş başlar ve burun ile boğaz bölgesini etkiler. Boğazda gıdıklanma hissi, burun akıntısı ve hafif öksürük en sık görülen belirtilerdir. Çoğu zaman günlük hayatı ciddi şekilde etkilemez. Grip ise daha ani başlar ve soğuk algınlığına göre çok daha ağır seyreder. Yüksek ateş, kas ve eklem ağrıları, şiddetli halsizlik ve baş ağrısı gripte sık görülür. Kişi kendini yatağa düşmüş gibi hissedebilir. Covid-19 ise grip ile benzer belirtiler gösterse de bazı ayırt edici özelliklere sahiptir. Koku ve tat kaybı, keskin ve jilet gibi boğaz ağrısı, ishal ve sindirim sorunları Covid için daha karakteristik belirtiler arasında yer alır.
Yeni Covid varyantları: Stratus ve Nimbus
Uzmanlara göre XFG (Stratus) ve NB.1.8.1 (Nimbus) olarak adlandırılan yeni Covid varyantları bu kış daha sık görülüyor. Bu varyantlar önceki türlere göre daha ağır seyretmese de bulaşıcılıklarının daha yüksek olabileceği belirtiliyor. Türk Tabipleri Birliği, test yapılan vakaların büyük bir bölümünde Covid-19 tespit edildiğini ifade ediyor. Son vakalarda özellikle ses kısıklığı ve keskin boğaz ağrısı öne çıkıyor.
Ne zaman doktora başvurulmalı?
Belirtiler hafif seyrediyorsa evde dinlenmek, bol sıvı tüketmek ve iyileşme sürecine zaman tanımak öneriliyor. Ancak kronik bir hastalığınız varsa, nefes darlığı yaşıyorsanız ya da şikayetler üç haftadan uzun sürüyorsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekiyor. Evden çıkılması gerekiyorsa maske kullanılması tavsiye ediliyor.
Hastalıklara ne iyi gelir?
Vücut virüslerle doğal olarak savaşır ancak bazı desteklerle bu süreç kolaylaştırılabilir. Parasetamol ve ibuprofen ateşi düşürmede ve ağrıyı hafifletmede etkilidir. Ancak soğuk algınlığı şuruplarının da parasetamol içerebileceği unutulmamalıdır. C vitamini soğuk algınlığına karşı yaygın olarak kullanılsa da güçlü bilimsel kanıtlar sınırlıdır. D vitamini ise özellikle kış aylarında bağışıklığı desteklemek için önerilmektedir. Burun açıcı spreyler kısa süreli rahatlama sağlar ancak uzun süreli kullanımı burun tıkanıklığını artırabilir. Tavuk çorbası doğrudan virüsü yok etmese de boğazı rahatlatır ve sıvı alımını destekler.
Aşılar neden önemli?
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre gripten korunmanın en etkili yolu aşıdır. Grip virüsü sürekli değiştiği için aşılar her yıl güncellenmektedir. Uzmanlar, özellikle risk grubundaki kişilerin grip aşısını yaptırmasının büyük önem taşıdığını vurguluyor. Kronik hastalığı olanlar, hamileler, küçük çocuklar, yaşlılar ve sağlık çalışanları için aşı hayati bir koruma sağlıyor.
