EYT düzenlemesiyle birlikte milyonlarca kişi emeklilik hakkına kavuşurken, bu düzenlemenin dışında kalan çalışanlar için kademeli emeklilik sistemi yeniden tartışılmaya başlandı. Sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 sonrası olan vatandaşlar, emeklilik yaşı ve prim gün şartlarında esneklik sağlayacak bir düzenleme olup olmayacağını merak ediyor. Meclis’e sunulan yasa teklifleriyle birlikte kademeli emeklilik konusu kamuoyunun gündemindeki yerini koruyor.
Kademeli emeklilik sistemi nedir?
Kademeli emeklilik sistemi, çalışanların emekliliğe geçiş sürecini yaş ve prim gün sayısı bakımından aşamalı hale getirmeyi amaçlayan bir model olarak tanımlanıyor. Bu sistemde emeklilik şartları, sigorta başlangıç tarihine göre kademeli olarak belirleniyor.
EYT’den yararlanamayan ve 1999 sonrası sigorta girişi bulunan çalışanlar için planlanan bu model, emeklilikte ani yaş farklarının oluşturduğu mağduriyetlerin azaltılmasını hedefliyor. Ancak kademeli emeklilik sistemi henüz yürürlükte olan bir düzenleme değil.
Kademeli emeklilik teklifi Meclis’e sunuldu mu?
Kademeli emeklilik, sosyal güvenlik reformları kapsamında gündeme gelen başlıklardan biri oldu. CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay tarafından hazırlanan yasa teklifinin Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmasıyla birlikte konu yeniden tartışılmaya başlandı.
Teklifte, sigorta başlangıç tarihine göre emeklilik yaşının ve prim gün şartlarının daha dengeli ve adil şekilde düzenlenmesi amaçlanıyor. Ancak teklif henüz yasalaşmış değil.
Kademeli emeklilik çıkacak mı?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, kademeli emeklilik sistemine ilişkin yaptığı açıklamalarda, mevcut emeklilik şartlarında bir değişiklik planlanmadığını ifade etti. Işıkhan, emeklilik için gereken yaş, prim gün ve sigortalılık süresi şartlarının aynen devam edeceğini belirtti. Buna rağmen kamuoyundaki beklenti ve Meclis’e sunulan yasa teklifleri nedeniyle kademeli emeklilik tartışmaları gündemde kalmaya devam ediyor.
Kimler erken emekli olabilir?
Türkiye’de erken emeklilik hakkı, sigorta başlangıç tarihi, prim gün sayısı ve bazı özel durumlara göre değişiklik gösteriyor. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi bulunan EYT’liler, yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Engelli bireyler, belirli oranlarda çalışma gücü kaybı bulunması halinde erken emeklilik hakkından yararlanabiliyor. Malulen emeklilik kapsamında olanlar, sağlık raporlarıyla emekli olabiliyor. Ağır ve riskli işlerde çalışanlar ile doğum ve askerlik borçlanması yapanlar da belirli şartlar altında emeklilik yaşını öne çekebiliyor.
Kademeli emeklilik sisteminde emeklilik nasıl olacak?
Kademeli emeklilik modelinde emeklilik yaşı ve prim gün sayısı, sigorta giriş yılına göre aşamalı olarak artırılıyor. Özellikle 2000–2008 yılları arasında sigortalı olan çalışanlar için yıl bazında farklı emeklilik şartları öngörülüyor.
Örnek uygulamalarda, 2000 yılında sigortalı olan bir çalışan ile 2008 yılında sigorta girişi bulunan bir çalışan arasında yaş ve prim gün farkları bulunması planlanıyor. Sistem, emeklilik sürecini zamana yayarak daha dengeli bir geçiş sağlamayı hedefliyor.
Gözler yasal sürece çevrildi
Kademeli emeklilik düzenlemesine ilişkin gelişmeler, emeklilik planlaması yapan milyonlarca çalışan tarafından yakından takip ediliyor. Meclis’teki yasal süreç ve hükümetin bu konudaki tutumu, önümüzdeki dönemde belirleyici olacak.
