Günlük yaşamın vazgeçilmez teknolojik ürünlerinden biri olan kulaklıklar, yanlış kullanıldığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Uzmanlar, özellikle yüksek ses seviyesi ve uzun süreli kullanımın işitme sağlığı üzerinde kalıcı hasar bırakabileceğine dikkat çekiyor.
Kulaklık kullanımında riskler
Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. Veli Çetinaslan, kulaklık kullanımının tek başına zararlı olmadığını ancak yüksek sesle uzun süre müzik dinlemenin iç kulaktaki tüylü hücrelere zarar verebileceğini söylüyor. Bu durum tiz sesleri duymada azalma, kulak çınlaması ve kalıcı işitme kaybına yol açabiliyor. Özellikle kulak içi kulaklıkların tahriş ve enfeksiyon riskini artırdığı belirtiliyor.
Ses seviyesi ve süre sınırı
Güvenli kullanım için ses seviyesinin yüzde 60’ı (75–80 dB) geçmemesi gerektiğini belirten Çetinaslan, her 60 dakikalık kullanımda en az 10 dakika mola verilmesini öneriyor. Ayrıca kulaklıkların düzenli temizlenmesi, enfeksiyon riskini azaltmak açısından kritik önem taşıyor.
Çocuklarda daha fazla risk var
Çetinaslan, çocukların kulak yapısının daha hassas olduğunu ve yüksek sese karşı çok daha savunmasız olduklarını ifade ediyor. Dar kulak kanalı nedeniyle ses basıncı çocuklarda daha yoğun hissediliyor ve aynı ses düzeyinde daha yüksek dB etkisi yaratıyor. Uzun süre yüksek sese maruz kalmak; baş ağrısı, çınlama, dikkat dağınıklığı, stres artışı ve akademik performansta düşüşe neden olabiliyor. Ebeveynlerin kullanım süresini mutlaka kontrol etmesi gerekiyor.
Hangi kulaklık daha güvenli
Kulak içi kulaklıklar enfeksiyon açısından daha riskli görülürken, kulak üstü ve aktif gürültü engelleme (ANC) özellikli modeller daha düşük ses seviyesinde net duyulabildiği için güvenli kabul ediliyor. Çetinaslan, “Kulak üstü + ANC + düşük ses seviyesi en güvenli kombinasyonlardan biridir” diyor.
Gürültülü ortamlarda dikkat
Gürültülü ortamlarda kulaklık kullanımının işitme açısından son derece tehlikeli olduğunu belirten Çetinaslan, kişinin farkında olmadan sesi artırarak 85–100 dB seviyelerine çıkabildiğini söylüyor. Bu seviyelerde 15–30 dakika müzik dinlemek bile geçici işitme kaybına yol açabilir; tekrarlandığında kalıcı hasar oluşabilir.
Denge sorunlarına yol açabilir
Yüksek sesin iç kulak yapısını etkileyerek bazı kişilerde baş dönmesi ve denge problemlerine sebep olabileceği belirtiliyor. Uzun süreli ve yüksek seste kullanım, iç kulak hasarı riskini artırıyor.
Düzenli işitme testi önerisi
Kulaklık kullanımının yaygınlaşmasıyla düzenli işitme kontrolleri de önem kazanıyor. Hafif işitme kaybı ve yüksek frekanslardaki azalma çoğu zaman fark edilmediği için özellikle haftada birkaç saatten fazla kulaklık kullanan kişilerin yılda bir kez işitme testi yaptırması öneriliyor.
