Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Mimarlık Fakültesi birinci sınıf öğrencileri, Kapadokya’ya düzenlenen 1. Kültürel Miras Yolcuları Gezisi kapsamında bölgenin eşsiz doğal, tarihsel ve mimari mirasını yerinde inceleme fırsatı buldu. Gezi, eğitim-öğretim sürecini sahada desteklemeyi ve öğrencilerin mimarlık tarihine dair farkındalıklarını artırmayı amaçladı.
KAPADOKYA’NIN EŞSİZ DOĞAL VE TARİHİ MİRASI
Gezi kapsamında öğrenciler, Kapadokya’nın yalnızca görsel bir peyzaj değil, milyonlarca yıl öncesine uzanan jeolojik süreçlerin ve binlerce yıllık insan yerleşiminin ürünü olan çok katmanlı bir kültürel coğrafya olduğunu yakından gözlemledi. Kapadokya’nın öyküsü, yaklaşık 12 milyon yıl önce Erciyes, Hasandağ ve Göllüdağ başta olmak üzere çok sayıda volkanın püskürttüğü volkanik tüflerin geniş bir havzayı kaplamasıyla başladı. Zaman içerisinde yağmur suları ve rüzgârın etkisiyle şekillenen bu yumuşak kaya dokusu, bugün “peri bacaları” olarak adlandırılan özgün oluşumları meydana getirdi.
YERALTI ŞEHİRLERİ VE KAYA OYMA MİMARİ
Gezi boyunca öğrenciler, peribacalarına oyulmuş konutları, yeraltı şehirlerini ve savunma amaçlı inşa edilmiş yapıları inceledi. Yüzlerce odadan oluşan yeraltı kentlerinde yaşam alanları, mutfaklar, kilerler, ahırlar, su kuyuları ve havalandırma bacaları yer alıyor. Dar galeriler ve labirent benzeri tüneller, Kapadokya’daki mimari zekânın dikkat çeken örnekleri arasında bulunuyor.
Kaya oyma mimari yalnızca konutlarla sınırlı kalmamış; dini yapılar da bu geleneğin önemli bir parçası olmuştur. Zamanla kaya oyma mekânlardan kesme taş yapılara geçilmiş; Kapadokya evleri yamaçlara, kaya oyma ve yığma tekniklerin birlikte kullanıldığı özgün bir mimari anlayışla inşa edilmiştir. “Yontu taşı” olarak bilinen ve kolay işlenebilen yöresel taşlar, yapıların hem iç hem dış mekânlarında zengin bezemelere olanak tanımıştır. Avlulu plan şeması, ahşap kapılar, kemerli girişler, rozet ve bitkisel motifler Kapadokya konut mimarisinin karakteristik öğeleri arasında yer alıyor.
MİMARLIK EĞİTİMİNE BÜYÜK KATKI
Gezi, OMÜ öğrencileri için mimarlık, planlama ve iç mimarlık disiplinlerinin doğa, tarih ve malzeme ile kurduğu ilişkiyi yerinde gözlemleme açısından değerli bir deneyim sundu. Etkinlik, öğrencilerin mesleki bakış açılarını geliştirmesinin yanı sıra, kültürel mirasın korunması ve sürdürülebilirliği konusunda farkındalık kazanmalarına da katkı sağladı.
Yoğun ara sınav sürecinin ardından gerçekleşen gezi, öğrencilerin akademik motivasyonunu artırdı ve projelerine daha yüksek bir ilgi ve odaklanmayla yaklaşmalarını sağladı. Gezi organizasyonu, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğrencisi Gizem Güleç ve Fakülte Öğrenci Temsilcisi Eslem Akça tarafından gerçekleştirilirken, Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Serpil Kaptan ve Dr. Öğr. Üyesi İlknur Zeren Çetin de öğrencilerle birlikte etkinliğe katıldı.
