Çinli bilim insanları, uçakların acil inişlerde daha güvenli bir şekilde yavaşlamasını sağlamak için "Hatmi" adı verilen bir beton türü geliştirdiler. Bu beton, çarpma anında bir yastık gibi ufalanarak uçağın enerjisini emer. "Hatmi" betonu, Çin Sivil Havacılık Bilimi ve Teknolojisi Akademisi ile Çin Yapı Malzemeleri Akademisi'nin ortaklaşa çalışmalarıyla ortaya çıktı. Malzeme, 200 kilogram/metreküp gibi çok düşük bir yoğunluğa sahip, yani standart betonun yaklaşık onda biri kadar hafif. Buna rağmen, uçağın çarpmasıyla kontrollü bir şekilde ezilerek büyük uçakları bile güvenli şekilde durdurabilir.
DARBE ANINDA YUMUŞAR VE ESNER
Bu beton türünün en dikkat çekici özelliklerinden biri, darbe anında yumuşak ve ezilebilir yapısının olması. Normal betonlar genellikle çok sert olduğundan, bu tür uygulamalarda uygun olmayabilirler. Hatmi betonunun kullanılması, pist sonlarında meydana gelebilecek kazaları azaltma konusunda büyük bir güvenlik alternatifi sunuyor. Geleneksel yöntemler (kum, toprak, çayır gibi) çeşitli sınırlamalara sahipken, bu beton malzeme çevresel koşullardan daha az etkileniyor ve istikrarlı bir çözüm sunuyor.
Hatmi betonu, çarpma anında zayıf bir şekilde ezilirken, Boeing 747 gibi uçakları sorunsuzca yavaşlatacak şekilde tasarlanmış. Bu malzemenin sağlamlığının çok dar bir aralıkta tutulması gerektiği belirtiliyor; çok güçlü olduğunda düzgün çökmez, çok zayıf olduğunda ise etkili bir yavaşlatma sağlamaz.
Ayrıca, betonun çevresel aşınmalara karşı dayanıklılığı da büyük bir avantaj olarak öne çıkıyor. Çalışmalar, bu malzemenin aşırı sıcak ve soğuk hava koşullarında bile dayanabileceğini gösteriyor. Çin'deki 14 farklı havalimanında bu sistem zaten uygulanmış ve test edilmiştir. Performansı beklenenin çok altında bir dalgalanma göstererek oldukça başarılı sonuçlar elde edilmiştir.
Bu teknoloji, aynı zamanda küçük havalimanları için maliyet açısından daha uygun bir çözüm sunduğu için gelecekte daha geniş bir kullanım alanı bulacaktır.
Kaynak
