ABD'ye bağlı Alaska Yarımadası açıklarında art arda meydana gelen 7.2 ve 7.3 büyüklüğündeki depremler, bölgeyi sarsarken tsunami endişesini de beraberinde getirdi. ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu (USGS), sarsıntıların merkez üssünün Sand Point kasabasının yaklaşık 87 kilometre güneyinde, denizde olduğunu bildirdi. Depremlerin kısa aralıklarla gerçekleştiği belirtilirken, yetkililer verilerin henüz ön değerlendirme aşamasında olduğunu vurguladı.
Tsunami Tehlikesine Karşı Acil Uyarı
Güçlü sarsıntıların ardından kıyı şeridinde yaşayanlar için tsunami uyarısı yayınlandı. Yetkililer, bölgedeki vatandaşlara derhal yüksek ve güvenli alanlara ulaşmaları yönünde çağrıda bulundu. Uyarı, özellikle kıyıya yakın yerleşimlerde ciddi bir hareketliliğe yol açarken, olası dalga riskine karşı önlemler artırıldı.Alaska, coğrafi konumu nedeniyle sık sık depremlerle gündeme gelirken, bu son sarsıntılar bölgedeki jeolojik hareketliliğin ciddiyetini bir kez daha gözler önüne serdi. Yetkililer, tsunami riskinin değerlendirilmesi için çalışmalarını sürdürürken, halktan resmi açıklamaları takip etmeleri ve panik yapmadan gerekli önlemleri almaları istendi.Bölgeden gelen yeni gelişmeler yakından takip ediliyor.
Alaska’daki Fay Hatları ve Sismik Aktivite
Alaska, jeolojik açıdan dünyanın en aktif bölgelerinden biridir ve çok sayıda fay hattıyla çevrilidir. Bu fay hatları, Pasifik Plakası ile Kuzey Amerika Plakasının etkileşime girdiği tektonik sınırlar üzerinde yer alır. Alaska’nın sismik aktivitesinin temel nedeni, Pasifik Plakasının Kuzey Amerika Plakasının altına dalması (subduction) ve bu süreçte oluşan gerilimlerdir. Bölgedeki en önemli fay hatlarından biri Denali Fay Hattı’dır.
Denali Fay Hattının Konum ve Özellikleri
Denali Fay Hattı, Kuzey Amerika’nın batısında, Kanada’nın kuzeybatısındaki Britanya Kolumbiyası’ndan Alaska’nın orta bölgelerine kadar uzanan, yaklaşık 970 km uzunluğunda bir sağ yanal doğrultu atımlı faydır. Alaska’nın Denali Ulusal Parkı ve çevresinde bulunur.
Hareket ve Etkileri Nelerdir?
Bu fay, yanal ve düşey hareketlerle karakterizedir. Denali Dağı’nın Wickersham Duvarı olarak bilinen kuzey yüzü, bu fayın nispeten yeni hareketleri sonucu 4.600 metre yüksekliğe ulaşmıştır. Fayın yer değiştirme oranı yılda 1 mm ile 35 mm arasında değişir.
2002 yılında Denali Fayı üzerinde 7.9 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiş, yaklaşık 336 km’lik bir yüzey kırılması oluşturmuştur. Bu deprem, Susitna Buzulu Fayı’ndan başlayarak Denali Fayı boyunca doğuya ve ardından Totschunda Fayı’na doğru ilerlemiştir. Deprem, akarsuları kesmiş, ormanları bölmüş ve yollarda çatlaklar oluşturmuştur.
Diğer Önemli Fay Hatları ve Sismik Özellikleri
Pasifik Ateş Çemberi… Alaska, dünyadaki depremlerin yaklaşık %81’inin gerçekleştiği Pasifik Deprem Kuşağı (Ateş Çemberi) üzerinde yer alır. Bu kuşak, Alaska’nın güney kıyılarından Aleut Adaları’na kadar uzanır ve sık sık büyük depremlere ev sahipliği yapar.
Alaska, megathrust depremlerle bilinir. Örneğin, 1964’teki Büyük Cuma Depremi (9.2 Mw), Kuzey Amerika’nın kaydedilen en güçlü depremi olup dünya genelinde ikinci sıradadır. 970 km’lik bir fay hattı kırılmış, 18 metre hareket etmiş ve tsunami felaketiyle 133 kişi hayatını kaybetmiştir. Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları, Pasifik Plakasının dalma bölgesinde yer alır ve bu nedenle sık sık tsunami riskiyle karşı karşıyadır. 2018’de 8.1 ve 2021’de 8.2 büyüklüğündeki depremler bu bölgede tsunami uyarılarını tetiklemiştir.Temmuz 2025’te, Alaska Yarımadası açıklarında, Sand Point’in yaklaşık 87 km güneyinde 7.2 ve 7.3 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi. ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu (USGS), depremlerin kısa aralıklarla gerçekleştiğini ve tsunami uyarısı yayınlandığını bildirdi. Kıyı bölgelerde yaşayanlara yüksek alanlara çıkmaları yönünde çağrı yapıldı. Ayrıca, 16 orta büyüklükte artçı sarsıntı kaydedilmiş, ancak can kaybı veya yaralanma bilgileri henüz netleşmemiştir. Alaska’nın Jeolojik ÖnemiAlaska’nın fay hatları, Pasifik ve Kuzey Amerika plakalarının çarpışmasıyla oluşan yoğun tektonik aktiviteye bağlıdır. Bölgedeki faylar, hem yanal hem de düşey hareketlerle depremler üretmekte ve bu depremler genellikle tsunamilerle sonuçlanmakta. Daha fazla bilgi için USGS veya MTA’nın resmi sitelerindeki fay haritalarını inceleyebilirsiniz.
