2025 yılında ABD’nin Avrupa Birliği (AB) üzerinde uygulayacağı gümrük vergileri, AB ekonomisi için büyük bir tehdit oluşturuyor. Özellikle otomotiv ve ilaç sektörlerinde yeni tarifeler uygulamak isteyen ABD, AB’nin bu kilit sektörlerdeki ihracatını ciddi şekilde zorlama niyetinde. AB ekonomisinin yaklaşık beşte biri ABD pazarına yöneliyor ve ABD tarafından getirilecek yeni tarifelerin etkisi, ülkeler arasında eşit dağılmayacak. Almanya ve İrlanda, bu gerginlikten en çok etkilenecek ülkeler olarak öne çıkıyor. İşte bu ekonomik gerilimin detayları ve hangi ülkelerin nasıl etkileneceği hakkında kapsamlı bir analiz.
Otomotiv Sektörünün Kırılganlığı
Almanya, AB’nin ihracat devi olarak otomotiv sektörüne büyük ölçüde bağımlı bir ekonomiye sahip. 2024 yılı itibariyle Almanya’nın toplam ihracatının %22,7’si ABD’ye yapılıyor. ABD Başkanı Donald Trump, 2025 yılının Nisan ayında otomobil ve otomobil parçalarına %25’lik bir gümrük vergisi getirmeyi planlıyor. Bu durum, Almanya’nın ekonomisini ciddi şekilde tehdit edebilir. Bruegel düşünce kuruluşunun tahminlerine göre, Almanya’nın gayrisafi yurt içi hasılası (GSYH) bu vergiler nedeniyle %0,4 oranında düşebilir. Almanya’nın otomotiv endüstrisi, Mercedes-Benz, BMW ve Volkswagen gibi dev üreticileriyle küresel tedarik zincirlerinin önemli bir parçasıdır. Stuttgart, Yukarı Bavyera ve Wolfsburg gibi bölgeler, bu vergilerden en çok etkilenecek yerler arasında yer alıyor. Almanya’nın yanı sıra, Avusturya ve Orta-Doğu Avrupa’daki entegre tedarik zincirleri de bu durumdan büyük zarar görebilir.
İlaç Sektörünün Risk Altındaki Durumu
İlaç sektörü, AB’nin ABD’ye yaptığı ihracatın %15’ini oluşturuyor ve İrlanda, bu sektörde başı çekiyor. İrlanda’nın 2024 yılında ABD’ye yaptığı ilaç ihracatı, 18,6 milyar euro artarak 72,6 milyar euroya ulaşmış durumda. Ancak ABD’nin ilaç ürünlerine yönelik %25’lik gümrük vergisi uygulaması, İrlanda ekonomisini derinden etkileyebilir. İrlanda’nın GSYH’sinin %18’i ABD’ye ihracattan geliyor ve ilaç ihracatının bu rakamın %55’ini oluşturduğu belirtiliyor. Bu durum, İrlanda’yı tarifelerden en çok etkilenecek AB ülkesi haline getiriyor. Bruegel, 2028 yılına kadar İrlanda’nın kümülatif reel GSYH kaybının %3’e ulaşabileceğini tahmin ediyor. Ayrıca, ilaç sektörüne yönelik vergiler, istihdam üzerinde de baskı oluşturabilir.
Diğer Avrupa Ülkeleri ve Genel Ekonomik Etki
Almanya ve İrlanda’nın yanı sıra, Danimarka, Belçika ve Slovenya gibi küçük ekonomiler de ilaç sektöründeki tarifelerden etkilenebilir. Almanya’nın otomotiv odaklı komşuları Slovakya, Macaristan ve Avusturya da risk altındadır. Örneğin, Slovakya’nın Nitra ve Zilina bölgelerindeki Kia ve Volkswagen fabrikaları, Almanya’nın tedarik zincirine bağlı olmaları nedeniyle dolaylı olarak zarar görebilir. Genel olarak, AB ekonomisinin 2025’te beklenen %1,1’lik GSYH büyümesine kıyasla, tarifelerin etkisi %0,3’lük bir kayıp olarak öngörülmektedir. Oxford Economics’ten Rory Fennessy, önümüzdeki beş yıl içinde AB’nin toplam ticaret hacminde %8’lik bir düşüş yaşanabileceğini belirtiyor.
AB'nin Karşı Hamleleri ve Ticaret Anlaşması Arayışı
Brüksel, ABD ile yeni bir ticaret anlaşması müzakere ederek bu krizi hafifletmeye çalışıyor. Ancak ABD’nin %30’a varan yeni gümrük vergileri uygulama tehdidi, AB’nin tepkisini şekillendirecek. AB, Çinli elektrikli araçlara yönelik ek vergiler gibi misilleme önlemleriyle yanıt verebilir, ancak bu durum transatlantik ticarette gerilimi artırabilir. Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, AB’nin kendi ekonomisine zarar vermeyecek bir çözüm bulması gerektiğini vurguluyor.
ABD’nin gümrük vergileri, AB ekonomisi için önemli bir sınav teşkil ediyor. Almanya, otomotiv sektöründeki bağımlılığı nedeniyle en büyük darbeyi alırken, İrlanda ilaç sektöründeki risklerle karşı karşıya. AB, bu ekonomik fırtınayı atlatmak için stratejik müzakerelere ve misilleme hamlelerine hazırlanıyor. Ancak belirsizlik devam ederken, etkilenen ülkeler için tedarik zinciri ve yatırım planlaması kritik önem taşıyor.
