Dürzi toplumu ile Bedevi Arap aşiretleri arasında geçtiğimiz hafta başlayan ve kısa süreli bir ateşkesle durulan çatışmalar, yeniden şiddetlendi. Bölgedeki kaos, İsrail’in hava saldırıları ve Suriyeli aşiretlerin seferberlik ilanıyla yeni bir boyuta ulaştı. Suriye güvenlik güçlerinin bölgeye yeniden konuşlanma hazırlığı yaptığı bildirilirken, uluslararası toplum gelişmeleri endişeyle izliyor.
Çatışmaların Kökeni ve Yeniden AlevlenmeSüveyda’da 13 Temmuz’da başlayan çatışmalar, Dürzi grupların Bedevi Arap aşiretlerine ait araçlara el koyması ve ardından Şam-Süveyda otoyolunda bir Dürzi tüccarın kaçırılmasıyla tetiklendi. Çatışmalar, Bedevi mahallesi El-Makvas’a sıçradı ve Dürzi silahlı grupların mahalleyi kontrol altına almasıyla genişledi. Yerel kaynaklara göre, çatışmalarda en az 30 kişi hayatını kaybetti, 100’den fazla kişi yaralandı.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), ölü sayısının 50’yi aşabileceğini belirtti. Geçtiğimiz günlerde Şam yönetimi ile yerel gruplar arasında sağlanan ateşkes, Dürzi lider Hikmet el-Hicri’ye bağlı grupların Bedevi ailelere yönelik zorla yerinden etme ve intikam eylemleriyle bozuldu.
Yerel haber sitesi Süveyda24’ün yöneticisi Rayan Marouf, “Süveyda’da ilk kez bu ölçekte bir mezhep çatışması yaşanıyor. Eğer önlenmezse, bölge bir kan gölüne dönebilir” uyarısında bulundu.
Aşiretlerden Seferberlik Çağrısı
Arapça yayın yapan Al Hadath kanalının bildirdiğine göre, Suriye’nin doğusu, Halep ve kırsal bölgelerinden 50 binden fazla savaşçı, Bedevi aşiretlerine destek için Süveyda’ya hareket etti. Bedevi Araplar Konseyi, sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “Süveyda tamamen kurtarılana kadar mücadele sürecek” diyerek sembolik olarak Arap kahvesini dökerek yemin etti. Bu, aşiretlerin kararlılığını ve çatışmaların daha da şiddetlenme potansiyelini gösteriyor.
Bedevi ailelerin, Dürzi grupların saldırılarından kaçarak Dera ve Kuneytra’ya göç ettiği belirtiliyor. Yerel kaynaklar, Süveyda’daki Bedevi nüfusunun üçte birinin 13 Temmuz’dan bu yana bölgeyi terk ettiğini tahmin ediyor. Çatışmalar, özellikle kent merkezinin batı girişinde yoğunlaşmış durumda.
İsrail’in Müdahalesi ve Bölgesel Gerilim
İsrail, çatışmalara müdahil olarak Bedevi grupları hedef alan hava saldırıları düzenledi. 17 Temmuz gecesi, İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) ve savaş uçakları, Bedevi kontrolündeki Mezraa köyüne saldırı gerçekleştirdi. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, “Dürzilere zarar verilmesine izin vermeyeceğiz” diyerek saldırıları savundu. İsrail’in, Dürzi azınlığı koruma gerekçesiyle Suriye’ye yönelik müdahaleleri, Şam yönetimi ve uluslararası toplum tarafından sert şekilde eleştiriliyor.
Suriye resmi haber ajansı SANA, İsrail’in saldırılarının “ülkenin egemenliğini ihlal ettiğini ve bölgesel istikrarsızlığı artırdığını” belirtti.
Suriye Ordusu Harekete Geçiyor
Suriye İçişleri Bakanlığı, çatışmaları bastırmak için Süveyda’ya güvenlik güçleri göndermeye hazırlandığını duyurdu. Bu, hükümet güçlerinin bölgeden çekilmesinden sadece bir gün sonra gerçekleşti. Suriye Savunma Bakanlığı, Dour köyünde konuşlanan birliklerin çatışmaları kontrol altına almak için kuzeybatı ve kuzey eksenlerinde ilerlediğini açıkladı. Ancak Dürzi lider Hicri, Suriye ordusunun bölgeye girişine izin vermeyeceklerini ve Şam yönetimini Bedevi aşiretlerine destek vermekle suçlayarak uluslararası koruma talep etti.
Birleşmiş Milletler (BM), Süveyda’daki şiddet olayları ve İsrail’in müdahaleleri konusunda uyarılarda bulundu. BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Stephanie Tremblay, Dürzi grupların Bedevi ailelere yönelik zorla yerinden etme eylemlerini kınadı ve bölgedeki insani krizin derinleşebileceği konusunda uyardı.
Kaynaklar:
Anadolu Ajansı, Al Hadath, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, SANA, BBC Türkçe, Milliyet.com.tr
