1. Çocuğumun günlük öğün sayısı kaç olmalı?
Aslında bu, çocuğunuzun uyuma ve uyanma saatlerine göre değişir. Ortalama bir cevap vermem gerekirse 3 ana öğün ve 2-3 küçük, sağlıklı ara öğün yapılabilir. Sabah kahvaltısı oldukça mühimdir. Öğle yemeği genelde okullarda olur ama yoksa yanına hazırlayıp mutlaka verin. Akşam yemeği de aksatılmamalıdır. Yani ortalama 3 öğün diyebiliriz.
2. Hangi besinleri her gün mutlaka yemesi gerekiyor?
Tabii ki çocuğunuzun damak zevki önemlidir. Hangi besinleri sevip sevmediğini bilmek gerekir çünkü çocuklar istemedikleri yiyecekleri zorla yememelidir. Yeterli protein alımı oldukça önemlidir. Yumurta, tavuk, süt ve süt ürünlerini mutlaka çocuklara yedirmeliyiz. Ayrıca kuru baklagiller, mevsimine uygun taze sebze ve meyveler de günlük beslenmede mutlaka yer almalıdır.
3. Atıştırmalık olarak ne önerirsiniz?
En büyük problemlerden biri kantin alışkanlığıdır. Çocukların sağlıklı beslenme düzeni bu yüzden bozulmaktadır. Ebeveynlere tavsiyem, çocuklarının tükettiklerini hissettirmeden takip etmeleridir. Çocuğun yanına sağlıklı atıştırmalıklar koymak faydalıdır. Meyveler, tam tahıllı/ tam buğdaylı krakerler tercih edilebilir. Ev yapımı browni veya cheesecake gibi sağlıklı tarifler uygulanabilir. Ayrıca ev yapımı kefir, ayran gibi içecekler de ara öğünlerde kullanılabilir. İnternetteki sağlıklı tatlı ve tuzlu tarifler çocuklar için iyi bir alternatiftir.
4. Tatlı ve şeker tüketimini nasıl sınırlandırabiliriz?
Çocuklar tatlı, şeker, paketli gıda ve çikolatayı çok sever. Yasak koymak yerine fark ettirmeden sınırlandırmak gerekir. Alternatif sunmak önemlidir. Ev yapımı sağlıklı tatlılar veya ev yapımı meyveli kefirler tercih edilebilir. Şekerli ve gazlı içecekler yerine evde yaptığınız meyve suyu ve sade sodayı birleştirerek meyveli soda ya da yine evde yaptığınız doğal içecekler önerilebilir.
5. Çocuğum sebze ve meyve sevmiyor, ne yapabilirim?
Çocukların ilgisini çekmek gerekir. Tadını bilmediği sebze veya meyveye ön yargı duyabilir. Çocuğu hazırlık sürecine dahil etmek faydalıdır (örneğin meyve tabağı hazırlamak, sebze soymak, birlikte yemek yapmak). Pişirme teknikleri değiştirilebilir, baharatlarla tatlandırılabilir. Örneğin kabaktan mücver yaparak sebze tüketimine teşvik edebilirsiniz.
6. Süt ve süt ürünleri yerine başka kalsiyum kaynakları önerebilir misiniz?
Eğer çocuğunuzun herhangi bir alerjisi yoksa süt ve süt ürünleri kalsiyum açısından çok önemlidir. Ancak alerjisi varsa alternatifler vardır: badem sütü, soya sütü, tofu veya büyük yapraklı yeşil sebzeler kalsiyum açısından değerlidir.
7. Günlük su tüketimi ne kadar olmalı?
Bu miktar çocuğa, yaşına ve kilosuna göre değişir. Ortalama olarak 4-10 yaş arası çocuklarda 1,5 litre; 15 yaşından sonra ise 2 litre olabilir. Spor yapan çocuklarda bu miktar artırılmalıdır.
8. Fast food ve paketli gıdaları tamamen kesmek zor mu? Ne önerirsiniz?
Tamamen yasaklamak doğru değildir, bu durum yeme bozukluklarına yol açabilir. Yasaklamak yerine sınırlandırmak gerekir. Haftada 1-2 kez olabilir. Evde sağlıklı pişirme yöntemleriyle hazırlanmış fast food (örneğin fırında patates, ev yapımı hamburger) çok daha sağlıklı olacaktır.
9. Özel beslenme gereksinimi (alerji, intolerans) varsa nelere dikkat etmeliyiz?
Öncelikle alerjisi olan besinler verilmemelidir. En kısa zamanda alerji testi yaptırılmalıdır. Alternatif besin kaynakları bulunmalı ve bir diyetisyen ya da beslenme uzmanından destek alınmalıdır. Çocuk, ihtiyaç duyduğu makro ve mikro besinleri karşılayamıyorsa uzman yardımı şarttır.
10. Çocuğun sağlıklı kilo alıp vermesi için nelere dikkat etmeliyiz?
Çocuğun yemek alışkanlıkları gözlemlenmelidir. Ne zaman, ne kadar ve hangi ortamda yemek yediği (örneğin ekran karşısında veya uyumadan önce) önemlidir. Öğün düzeni, porsiyon kontrolü ve tabağın dengesi sağlıklı kilo yönetimi için gereklidir. Çocuk mutlaka fiziksel aktivite yapmalıdır. Spor, yürüyüş veya oyun buna dahildir. Eğer aşırı iştahsızlık ya da aşırı iştah gibi olağan dışı durumlar gözlemleniyorsa mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
