1. Bafra Pidesi
Bafra pidesi, Osmanlı döneminden bu yana var olan, 19. yüzyılda özellikle göçlerle şekillenmiş bir üründür. Selanik ve Balkanlardan gelen göçmenlerin getirdiği hamur işçiliği geleneğiyle birleşmiş, taş fırın geleneğiyle de özdeşleşmiştir.
Kapalı formda, ince hamurlu, kıymalı harcı bolca konur. Taş fırında odun ateşinde pişirilir. 2017 yılında coğrafi işaret tescili almıştır.
2. Terme Pidesi
Terme bölgesinde yüzyıllardır yapılan bu pide, özellikle cumhuriyet döneminde Terme’nin pazar kültürüyle yaygınlaştı. Açık pide formu, Orta Karadeniz’de yaygınlaşırken Terme usulü özgünleşti. Açık pide şeklindedir, üzerine yumurta, peynir ya da pastırma konur. Kenarları içe doğru kıvrılır, çıtır dışı ve yumuşak iç dokusuyla dikkat çeker.
3. Kaz Tiridi
Kafkas göçmenleriyle birlikte bölgeye gelen kaz tiridi geleneği, özellikle Vezirköprü, Havza gibi ilçelerde benimsenmiştir. Kaz besiciliğinin yaygın olduğu köylerde yüzyıllardır kışın vazgeçilmez yemeğidir. Haşlanmış kaz eti, özel ince yufkalarla birlikte et suyuna bandırılır ve tereyağı ile lezzetlendirilir. Düğün ve cenaze yemeklerinin baş tacıdır.
4. Nokul (Tatlı ve Tuzlu)
Balkan ve Kafkas göçmenlerinin etkisiyle şekillenen bir hamur işidir. 19. yüzyılda Samsun’a gelen göçmen kadınlar tarafından evlerde yapılır, bayram ve misafirlik ikramlarının simgesi haline gelir.
Hamurun içine ceviz, üzüm, kıyma ya da otlar konularak sarılır. Tatlı veya tuzlu olarak yapılabilir. Genellikle dilimlenerek fırında pişirilir.
5. Mısır Çorbası
Karadeniz’in mısır üretimiyle öne çıkan coğrafyasında doğmuştur. Samsun kırsalında, özellikle Ladik ve Ayvacık çevresinde yüzyıllardır tüketilen bir halk yemeğidir.
Mısır unu, barbunya ya da kuru fasulye ve pazı gibi sebzelerle pişirilir. Doyurucu, sağlıklı ve tok tutucu özelliğiyle bilinir.
7. Fasulye Turşusu Kavurması
Karadeniz’in yayla yaşamından doğan bir yemektir. Kışlık turşuların değerlendirilmesi için yüzyıllardır yapılan bu kavurma, Samsun’un yüksek kesimlerinde özellikle yaygınlaşmıştır. Fasulye turşusu soğan ve bazen mısır unu ile birlikte kavrulur. Yanında genellikle mısır ekmeğiyle servis edilir.
8. Keşkek
Hititlerden bu yana Anadolu’nun tören yemeği olan keşkek, Samsun'da da düğün, bayram ve hac dönüşü yemeklerinin başrolündedir.
Dövülmüş buğday ve etin saatlerce taş kazanlarda pişirilmesiyle yapılır. Üzeri tereyağlı sosla süslenir. Genellikle imece usulü hazırlanır.
9. Mısır Ekmeği
17. yüzyıldan itibaren mısırın Karadeniz’e girmesiyle birlikte yaygınlaşan bu ekmek, özellikle kırsal kesimlerde buğday ununa ulaşamayan halkın temel ekmek alternatifi olmuştur. Sade, sert ve doyurucudur. Saçta ya da taş fırında pişirilir. Fasulye, pancar çorbası gibi yemeklerin yanında servis edilir.
