Ekim ayıyla birlikte Samsun ve Karadeniz’de kışlık ekim sezonu başladı. Lahana, pırasa, ıspanak, marul ve sarımsak gibi ürünler toprakla buluşurken, meyve fidanı dikimleri de hız kazandı. Uzmanlar, toprak analizi ve drenaj çalışmalarının verimi doğrudan etkilediğini vurguluyor.
Karadeniz Bölgesi’nde Ekim ayıyla birlikte yeni ekim dönemi başladı. Yaz ürünlerinin hasadı tamamlanırken, üreticiler toprağı kışlık sebze ve meyve fidanları için hazırlamaya koyuldu. Samsun, Ordu, Giresun ve Trabzon hattında toprak işleme, gübreleme ve drenaj çalışmaları sürüyor. Uzmanlara göre bu dönem, hem sebze hem meyve üreticileri için gelecek sezonun verimini belirleyen en kritik aylardan biri.
Karadeniz’de sonbahar bereketi
Ekim ayı, Karadeniz’in tarımsal takviminde geçiş dönemi olarak kabul ediliyor. Sıcaklıkların düşmeye, yağışların artmaya başladığı bu süreçte, üreticiler kışa dayanıklı ürünleri toprakla buluşturuyor. Samsun’un Bafra, Çarşamba ve Terme ovalarında; Giresun ve Ordu çevresindeki kıyı köylerinde çiftçiler, tarlalarında son hazırlıkları tamamlıyor. Toprak sıcaklığının 10-15 derece aralığında seyrettiği bu günlerde yapılan ekimler, hem kök gelişimi hem de ilkbahar verimi açısından büyük avantaj sağlıyor. Bölge genelinde en çok tercih edilen ürünler arasında lahana, pırasa, ıspanak, marul, turp, şalgam, havuç ve sarımsak yer alıyor. Bu sebzeler, hem Karadeniz ikliminin nemli yapısına dayanıklı olmaları hem de kış boyunca üretimi mümkün kılmalarıyla öne çıkıyor. Özellikle Samsun Çarşamba Ovası, uzun yıllardır kışlık sebze üretiminde Türkiye’nin önde gelen merkezlerinden biri olarak biliniyor.
Toprak hazırlığı üretimin temeli
Ekim ayı, aynı zamanda toprağın yenilendiği dönem olarak kabul ediliyor. Yaz hasadının ardından tarlada kalan kök ve bitki atıkları temizleniyor, ardından toprağın havalanması için sürüm işlemi yapılıyor. Bu aşamada üreticiler için en önemli konu, toprağın yapısını korumak. Fazla yağış nedeniyle su tutan alanlarda drenaj kanalları açılıyor, aşırı sıkışmış topraklar ise çapa veya pullukla gevşetiliyor. Tarım mühendislerinin sıkça vurguladığı bir diğer nokta da organik madde takviyesi. Yanmış ahır gübresi veya kompost kullanımı, hem toprağın besin değerini artırıyor hem de kışın oluşabilecek don zararını azaltıyor. Toprak analizi yaptırmak ise hangi gübrelerin kullanılacağı konusunda üreticiye yol gösteriyor. Bu sayede hem gereksiz gübre kullanımının önüne geçiliyor hem de çevreye zarar verilmeden sürdürülebilir üretim sağlanıyor.
Karadeniz iklimine uygun kışlık sebzeler
Karadeniz iklimi, bol yağışlı yapısı ve yumuşak kışlarıyla özellikle yapraklı sebzeler için uygun koşullar sunuyor. Ekim ayında doğrudan tohumla ekilebilen ıspanak ve marul, kısa sürede filizlenerek kış aylarında hasat edilebiliyor. Lahana, karnabahar, brokoli ve pırasa gibi sebzeler ise fideyle dikiliyor ve soğuğa dayanıklı olmaları sayesinde uzun süre tarlada kalabiliyor. Turp, şalgam ve havuç gibi kök sebzeler de bu dönemde ekiliyor; toprağın gevşek ve iyi süzülür olması bu ürünlerin kalitesini doğrudan etkiliyor. Sarımsak ve kışlık soğan dikimleri de yine Ekim ve Kasım ayları arasında yapılıyor. Kıyı bölgelerinde toprak sıcaklığı daha geç düştüğü için, bu ürünler Kasım ortasına kadar ekilebiliyor.
Meyve fidanlarında da sonbahar dikim dönemi
Ekim ayı yalnızca sebze üretimi açısından değil, meyve fidanlarının dikimi açısından da önem taşıyor. Toprak neminin yüksek olduğu ve hava sıcaklıklarının henüz don seviyesine inmediği bu dönemde yapılan dikimler, fidanların kış boyunca kök geliştirmesine olanak tanıyor. Samsun’un Tekkeköy ve Kavak ilçelerinde, elma, armut, erik, kiraz ve ceviz fidanlarının sonbahar dikimi geleneksel hale gelmiş durumda. Dikimden önce toprak çukurları hazırlanıyor, kök boğazı seviyesine kadar toprakla örtülüyor ve fidanlar bolca sulanıyor. İlk yıllarda rüzgârlardan korunması için kazık desteği verilmesi, fidanların form kazanmasını kolaylaştırıyor. Bu dönemde yapılan dikimler, ilkbaharda daha güçlü filizlenme sağlıyor ve meyve ağaçlarının ömrünü uzatıyor.
Kış öncesi yapılması gereken bakım çalışmaları
Karadeniz’de üretim kadar bakım da önem taşıyor. Bölge genelinde yağışın artması nedeniyle su birikimi, kök çürümesine yol açabiliyor. Bu nedenle tarlalarda drenaj hatlarının açık tutulması, suyun yüzeyde kalmaması için belirli aralıklarla kontrol edilmesi gerekiyor. Ekim ayında yapılan yabani ot temizliği, hem besin rekabetini azaltıyor hem de hastalık riskini düşürüyor. Toprak yüzeyinin malç veya kuru yaprak tabakasıyla kaplanması, hem ısı kaybını önlüyor hem de topraktaki nemin korunmasını sağlıyor. Bu yöntem özellikle fide dikimi yapılan küçük ölçekli bahçelerde yaygın olarak uygulanıyor. Kıyı kesimlerinde don riski düşük olsa da, iç ve yüksek kesimlerde gece sıcaklıklarının sıfırın altına inmesi bitkilere zarar verebiliyor. Bu durumlarda üreticiler, bitkilerin üzerini örtü veya tünel sistemleriyle korumaya alıyor.
Samsun’da kışlık üretimin önemi artıyor
Samsun, hem iklim çeşitliliği hem de verimli topraklarıyla Karadeniz tarımının merkezinde yer alıyor. Çarşamba Ovası’nda kışlık sebze üretimi, son yıllarda artış gösterdi. Lahana, brokoli, karnabahar ve pırasa üretimi başta olmak üzere, bölgedeki birçok üretici sonbahar ve kış dönemini aktif değerlendirmeye başladı. Bu sayede hem yerel pazarlarda kış boyunca taze ürün bulunabiliyor hem de iç piyasaya önemli miktarda sebze arzı sağlanıyor. Ayrıca son yıllarda Samsun’da organik üretim ve yerel tohumlara dönüş eğilimi de dikkat çekiyor. Küçük ölçekli çiftçiler, kimyasal gübre ve ilaç kullanımını azaltarak daha doğal yöntemlerle üretim yapmayı tercih ediyor. Bu eğilim, hem toprak sağlığını koruyor hem de tüketici güvenini artırıyor.
Ekim ayı tarımsal takvimin en kritik dönemi
Ekim ayı, Karadeniz tarımı açısından yalnızca yeni sezonun başlangıcı değil, aynı zamanda planlama ayı olarak da görülüyor. Üreticiler bu dönemde hem kışlık ürünleri ekiyor hem de gelecek bahar sezonu için hazırlık yapıyor. Toprak analizi, gübreleme, fidan dikimi, drenaj ve ot kontrolü gibi işlemler bu ay içinde tamamlanıyor. Doğru ürün seçimi, mevsimsel dengeyi koruma ve iklim koşullarına uyum, bölgedeki üretimin sürdürülebilirliği açısından belirleyici rol oynuyor.
Sonbaharın bereketi toprağa umut ekiyor
Samsun ve çevresinde her yıl olduğu gibi bu yıl da Ekim ayıyla birlikte toprak yeniden canlanıyor. Yaz hasadının ardından yorgun düşen toprak, kışlık sebzelerle yeniden nefes alıyor. Çiftçiler sabahın erken saatlerinde tarlalarına gidip yeni sezonun ilk tohumlarını ekiyor, fidanları toprakla buluşturuyor. Karadeniz’in nemli rüzgârı, deniz kokusu ve verimli toprağı, bölgeye her yıl yeniden üretme isteği aşılıyor. Ekim ayı, Karadenizli üreticiler için yalnızca bir mevsim değil, bereketin ve umudun başlangıcı olarak görülüyor.
