Samsun’da Sıcaklıklar ve UV Endeksi Tehlike Sinyali Veriyor
Samsun’da Haziran ortasında hava sıcaklığı 28-30°C bandında seyrediyor ve bol güneşli günler yaşanıyor. Meteorolojik verilere göre UV indeksi öğle saatlerinde 8-9 gibi “çok yüksek” değerlere ulaşıyor. Bu seviyedeki ultraviyole radyasyon, korunmasız dışarı çıkıldığında ciltte kısa sürede hasar oluşturabilecek güçte. Uzmanlar, UV indeksinin yüksek olduğu günlerde güneş altında mümkün olduğunca az kalınması gerektiğini vurguluyor. Güneş ışınlarının en dik geldiği saatlerde (özellikle 11.00 – 15.00 arası) dışarıda uzun süre bulunmak cilt için ciddi risk oluşturuyor. Yaz mevsiminin bunaltıcı sıcakları altında serinlemek için sahillere ve parklara akın eden Samsunluların, güneşin zararlı etkilerine karşı daha tedbirli olması isteniyor.
Güneş ışınları, yalnızca anlık güneş yanıklarına değil uzun vadede cilt hücrelerinde DNA hasarına da yol açıyor. Bu durum, zamanla erken cilt yaşlanması belirtilerine (kırışıklıklar, lekeler) ve daha da önemlisi cilt kanserine davetiye çıkarabiliyor. Yetkililer, serin veya bulutlu havaların da yanıltıcı olmaması gerektiğini hatırlatıyor. Bulutlu günlerde dahi UV ışınlarının önemli bir bölümü yeryüzüne ulaştığı için cilt üzerinde hasar yapmaya devam edebiliyor. Bu nedenle güneşli olsun olmasın, yaz aylarında dışarıda geçirilen her an için güneşten korunma tedbirlerini almak şart.
Güneş Kremi Kullanımı ve Bilinç Düzeyi
Güneş koruyucu krem kullanımı konusunda toplumdaki bilinç düzeyi hala istenen seviyede değil. Yapılan bir araştırmaya göre günlük hayatta güneş kremi kullananların oranı %54 civarındayken, her gün düzenli olarak kullanmayı alışkanlık haline getirenlerin oranı sadece %16’da kaldı. Uzmanlar, yaz aylarında tatil beldelerinde güneş kremi kullanımının arttığını ancak günlük yaşamda pek çok kişinin bulutlu havalarda veya şehir içinde güneşten korunmayı ihmal ettiğini belirtiyor. Oysa dermatologlar, güneş koruyucuların sadece yazın değil kışın, hatta bulutlu günlerde dahi ihmal edilmemesi gerektiğine dikkat çekiyor. Güneşin zararlı UVA ışınları cam arkasından geçebildiği ve bulutlu havalarda da etkisini sürdürebildiği için yılın her döneminde cildi korumak önem taşıyor.
Toplumda “Sadece denize veya havuza giderken güneş kremi sürülür” gibi yanlış bir kanı olduğunu belirten uzmanlar, günlük şehir yaşamında da açık hava aktiviteleri sırasında UV riskinin yüksek olduğuna işaret ediyor. Özellikle Samsun gibi yaz aylarında nem oranı yüksek ve güneşli gün sayısı fazla olan kentlerde, işe giderken, pazara çıkarken hatta parkta dolaşırken bile korunmasız cilde UV ışınlarının nüfuz ettiği unutulmamalı. Erken yaşta güneşle aşırı derecede bronzlaşma veya sık sık yanıklar yaşama, ileride cilt sağlığımızı ciddi şekilde tehdit edebiliyor. Bu nedenle güneşten korunma konusunda farkındalığın artırılması, herkesin günlük rutinine güneş kremi ve diğer koruyucu önlemleri dahil etmesi gerekiyor.
Çocuklar ve Güneşten Korunma: Ailelere Uyarılar
Uzmanlar, çocukların güneşin zararlı etkilerine karşı yetişkinlere göre daha savunmasız olduğunu belirtiyor. Çocukluk döneminde oluşan bir güneş yanığı bile ileriki yaşlarda cilt kanseri riskini artırabiliyor. Bilimsel araştırmalar, çocukluk çağında düzenli olarak güneş koruyucu krem kullanımının ileride deri kanseri gelişimi riskini %78 oranında azaltabildiğini ortaya koyuyor. Bu çarpıcı veri, ailelerin çocuklarını güneşten koruma konusunda ne denli titiz olmaları gerektiğini gözler önüne seriyor.
Dermatologlar, bebek ve çocuklar için özel önlemlerin altını çiziyor. 6 aydan küçük bebeklerin doğrudan güneş ışığına maruz bırakılmaması, mümkün olduğunca gölgede tutulması öneriliyor. Bu yaş grubunda bebeklerin cildi son derece hassas olduğu için güneş kremi dahi sürülmesi tavsiye edilmiyor; bunun yerine şapka, tente, bebek arabası güneşliği gibi fiziksel koruma yöntemleri tercih edilmeli. 6 ay üzerindeki bebek ve çocuklarda ise yüksek koruma faktörlü (en az SPF 30-50) çocuklara özel güneş kremlerinin kullanılması gerekiyor. Uzmanlar, çocukların geniş kenarlı şapka, uzun kollu ince kıyafetler ve mümkünse UV filtreli güneş gözlüğü ile korunmasının son derece önemli olduğunu vurguluyor. Güneş altında oynayan çocuklara 2 saatte bir koruyucu krem tazelemek, yüzme veya terleme sonrası yeniden uygulamak da ihmal edilmemesi gereken bir alışkanlık.
Ailelerin, çocukları güneşe çıkarken gölgede durmaları konusunda uyarmaları ve örnek olmaları gerekiyor. Yaz tatillerinde deniz kenarında olduğu kadar, Samsun’da parkta oyun oynarken ya da okul etkinliklerinde de çocukların güneşten korunması sağlanmalı. Erken yaşta edinilecek doğru alışkanlıklar, ilerleyen yıllarda cilt sağlığını koruyacak en önemli yatırım olacaktır.
Sağlık Bakanlığı’ndan Güneşten Korunma Uyarıları
Sağlık Bakanlığı, son yıllarda cilt kanseri vakalarında artış gözlenebileceği uyarısında bulunarak vatandaşları güneşin zararlı etkilerine karşı resmi kanallardan bilgilendirdi. Bakanlık yetkilileri, bozulan çevresel faktörlerin de etkisiyle güneşten gelen UV ışınlarının risklerini artırdığına dikkat çekerek erken önlem alınmazsa cilt sağlığının tehdit altında olduğunu bildiriyor. Özellikle yaz mevsimine girilirken yapılan uyarılarda, güneşten korunma tedbirleri tek tek sıralandı:
- 11.00 – 15.00 Saatleri Arasında Güneşten Kaçının: Güneşin en dik ve yakıcı olduğu öğle saatlerinde mümkünse dışarıda bulunmayın. Mecburen çıkmanız gerekiyorsa gölgede durmaya çalışın.
- Güneş Kremi Kullanın ve Yenileyin: Açıkta kalan deri bölgelerine, güneşe çıkmadan en az 20-30 dakika önce uygun koruma faktörlü (tercihen SPF 50) güneş koruyucu krem sürün. Bu koruyucuyu 2-3 saatte bir ve özellikle yüzme, terleme sonrasında tekrar uygulayın.
- Koruyucu Giysi ve Aksesuarlar Kullanın: Güneşten korunmak için sık dokunmuş, mümkünse açık renkli kıyafetler giyin. Geniş kenarlı bir şapka takın ve UV filtreli güneş gözlüğü kullanın. Bu fiziksel önlemler, cildiniz ve gözleriniz için ekstra kalkan görevi görecektir.
- Gölden Faydalanın: Gölge, güneşten korunmanın en basit ve etkili yollarından biridir. Özellikle öğle saatlerinde ağaç gölgesi veya tente altı gibi gölge alanları tercih edin. Doğrudan güneş altında kalmaktansa gölgede durmak, maruz kaldığınız UV miktarını ciddi oranda azaltacaktır.
Sağlık Bakanlığı, bu önlemleri alan vatandaşların özellikle yaz aylarında güneşin zararlı etkilerinden büyük ölçüde korunabileceğini ve cilt kanseri riskini önemli ölçüde azaltabileceğini vurguluyor. Yapılan bilgilendirmelerde, her bireyin kendi cildini düzenli aralıklarla kontrol etmesi ve şüpheli bir belirti fark edildiğinde hekime başvurmasının hayati önem taşıdığı da hatırlatılıyor. Bakanlık, 2024 ve 2025 yaz sezonlarında da halka yönelik broşürler, sosyal medya kampanyaları ve basın açıklamalarıyla güneşten korunma konusunda bilinçlendirme çalışmalarını sürdürüyor.
Uzmanlardan “Güneşten Korunmak Hayat Kurtarır” Mesajı
Dermatoloji uzmanları da yaz mevsiminde güneşin cilt üzerindeki etkilerine karşı Samsun halkını uyarıyor. Liv Hospital Samsun Dermatoloji Uzmanı Dr. Gül Şekerlisoy Tatar, günlük cilt bakımında güneş koruyucu kremlerin vazgeçilmez olduğunu belirterek en az SPF 50 koruma faktörlü ürünlerin tercih edilmesini öneriyor. Yüksek faktörlü, UVA ve UVB’ye karşı geniş spektrumlu güneş kremleri cildi hem güneş yanığı riskine hem de derin katmanlardaki hasara karşı koruyor. Uzmanlar, “en iyi anti-aging (yaşlanma karşıtı) krem, güneş kremidir” diyerek güneşten korunan cildin yıllar içinde gençliğini ve sağlığını koruyacağını belirtiyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve özel hastanelerde görev yapan dermatologlar, güneş ışınlarının cilt kanserlerinin en önemli çevresel nedeni olduğunu hatırlatarak “Güneşten korunmak hayat kurtarır” mesajını paylaşıyor. Ciltte yeni oluşan veya değişiklik gösteren ben ve lekelerin takip edilmesi, şüpheli bir durumda vakit kaybetmeden doktora danışılması gerektiği sık sık dile getiriliyor. Uzmanlar ayrıca, bronzlaşmak uğruna saatlerce güneş altında kalmanın tehlikelerine dikkat çekiyor ve “sağlıklı bronzlaşma” diye bir şey olmadığı, her bronzlaşmanın aslında cildin zarar gördüğünün bir işareti olduğu konusunda halkı uyarıyor.
Sonuç olarak Samsun’da yaz mevsiminin sıcak ve parlak günlerinde güneşten korunma alışkanlıkları hayati önem taşıyor. Gerek Sağlık Bakanlığı’nın resmi uyarıları gerekse uzmanların tavsiyeleri, hem yetişkinlerin hem çocukların güvenli bir yaz geçirebilmesi için güneş koruyucu krem kullanımının artırılması, koruyucu giyim ve gölge tercihinin unutulmaması gerektiğini gösteriyor. Unutmayalım ki güneşin tadını çıkarırken alacağımız basit önlemler, gelecekte sağlıklı bir cilt ve yaşam kalitesi için en büyük yatırımlardan biri olacaktır.
