Liv Hospital Samsun’dan Psikolog Ozan Yazıcı, sınav kaygısını, gerçekçi olmayan olumsuz senaryolar ve felaketleştirmelerle şekillenen, çoğunlukla gerçek dayanağı olmayan “yalancı kaygı” olarak tanımlıyor. Gerçek bir tehdit olmamasına rağmen beden ve zihin alarm durumuna geçiyor, öğrencide dikkat dağınıklığı, bilgiyi hatırlama zorluğu ve fiziksel belirtiler görülüyor. Bu da sınav deneyimini bir mücadele alanına dönüştürüyor.
Düşük ve Orta Düzey Kaygı Faydalı, Fazlası Engelleyici
Yazıcı, sınav kaygısının tamamen ortadan kaldırılmasının mümkün ya da istenen olmadığını, yönetilebilir düzeyde tutulmasının başarı için önemli olduğunu belirtiyor. Düşük ve orta düzeyde kaygı, dikkati toplamak, motive olmak ve zamanı etkin kullanmak için işlevsel. Ancak sınava yüklenen anlam kaygının düzeyini doğrudan etkiliyor. Sınavı hayatın tek dönüm noktası gibi görmek, başarıyı değerli olmanın tek kanıtı saymak, doğal bir süreci zorlayıcı ve sancılı bir deneyime dönüştürüyor.
Sınav Sadece Hayattaki Bir Sınavdan Fazlası Değil
Psikolog Yazıcı, “Lise ve üniversite sınavları, hayatın içindeki birçok sınavdan sadece birkaçıdır” diyerek, hayatın içinde iş yetiştirme, kriz yönetimi veya beklenmeyen durumlarla başa çıkmanın da sınav niteliği taşıdığını hatırlatıyor. Aradaki farkın sadece bağlam olduğunu vurguluyor.
Kaygının Kaynağı Çevre ve Aile Tutumları
Yazıcı’ya göre kaygı çoğu zaman öğrencinin kendisinden çok çevreden kaynaklanıyor. Ebeveynlerin iyi niyetle yaptıkları yönlendirmeler ve uyarılar, çocukta “başarısız olursam sevilmem” gibi olumsuz düşüncelere neden olabiliyor. Bu nedenle aile tutumu, kaygının oluşması ya da sağlıklı yönetilmesinde kritik bir rol oynuyor.
Sınav Sürecinde Ailelere ve Öğrencilere Öneriler
Psikolog Yazıcı, sınav döneminde hatırlanması gerekenleri şu şekilde sıralıyor:
- Sınav hayatın içindeki birçok sınavdan sadece biridir.
- Sonuç ne olursa olsun hayat devam eder, yeni fırsatlar her zaman vardır.
- İstediğin okul veya mesleği kazanamamak, istediğin yolu seçemeyeceğin anlamına gelmez.
- Başarı sadece sonuçta değil, sürecin kendisinden keyif almakta saklıdır.
- Kontrol edemediğin bazı değişkenler vardır; en kötü ne olabilir sorusunu sor ve cevabında hayatı tehdit eden bir durum yoksa umut her zaman vardır.
Daha fazla Samsun Haber içn tıklayınız.
