Beslenme alışkanlıklarının insan sağlığı üzerindeki etkileri, son yıllarda bilimsel çevrelerde daha çok tartışılmaya başlandı. Uzmanlar, yalnızca tüketilen gıdaların değil, bu gıdaların nasıl pişirildiğinin de insan ömrünü doğrudan etkilediğine dikkat çekiyor.
Bu konuda açıklamalarda bulunan Dr. Mehmet Hekimoğlu, normal şartlarda 120 yıla kadar çıkabileceği belirtilen insan ömrünün, hatalı pişirme yöntemleri ve yanlış beslenme alışkanlıkları nedeniyle kısaldığını vurguladı.
Fazla Pişirme, Glikotoksin Riskini Artırıyor
Dr. Hekimoğlu’na göre, özellikle yüksek ısıl işlem gören yemekler, içeriklerindeki şeker ve proteinlerin tepkimeye girmesiyle glikotoksin (AGE - Advanced Glycation End products) üretimine sebep oluyor. Bu maddeler, hücreleri tahrip ederek vücutta erken yaşlanma sürecini tetikliyor.
“Özellikle et, yumurta gibi hayvansal ürünlerin çok fazla pişirilmesi, glikotoksinlerin artmasına ve hücresel bozulmalara yol açıyor,” diyen Hekimoğlu, çiğ halde tüketilen 100 gram etin AGE oranının pişirme ile birlikte ciddi oranda arttığını belirtti.
Limon ve Sirke AGE Riskini Azaltabilir
Dr. Hekimoğlu, yemeklere limon veya sirke eklenmesinin AGE üretimini azaltabileceğini, bu doğal asitlerin gıdalardaki zararlı bileşenleri nötralize edebildiğini söyledi. Ayrıca gıdaların mümkünse çiğ ya da az pişmiş olarak tüketilmesinin, besin değerlerini koruduğunu ve hücre sağlığına katkı sunduğunu ifade etti.
Türkiye’de Şeker Tüketimi Dünya Ortalamasının Çok Üzerinde
Öte yandan, yüksek şeker tüketiminin de AGE üretimini tetiklediğini belirten Dr. Hekimoğlu, Türkiye’deki şeker tüketimine dikkat çekti. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, bir bireyin yılda ortalama 2 kilogram şeker tüketmesi gerekirken, Türkiye’de bu rakamın kişi başı 72 kiloya kadar çıktığını söyledi.
“İşlenmiş gıdaların birçoğunda gizli şeker var. Şeker yalnızca tatlılarda değil; soslar, hazır yemekler, paketli ürünlerde de gizlenmiş halde karşımıza çıkıyor,” dedi.
Beslenmede Radikal Değişim Önerisi
Dr. Hekimoğlu, glikotoksinlere karşı korunmak için şu önerilerde bulundu:
Gıdalar fazla pişirilmeden tüketilmeli
Limon ve sirke gibi doğal asitler yemeklere eklenmeli
İşlenmiş ve şekerli gıdalardan kaçınılmalı
Sebzeler mümkünse çiğ ya da buharda pişirme yöntemiyle hazırlanmalı
Şeker tüketimi asgari düzeye indirilmeli
Uzman görüşü, özetle doğru pişirme teknikleri ve sade beslenmenin yalnızca sağlıklı kalmayı değil, ömrü de uzatabileceğini ortaya koyuyor.
