Dünya genelinde milyonlarca insanın kullandığı yapay tatlandırıcıların beyin sağlığı üzerinde ciddi riskler taşıdığı ortaya çıktı. Brezilya’da yapılan yeni bir araştırmaya göre, şekersiz içeceklerde yaygın şekilde kullanılan altı farklı tatlandırıcı, beynin yaşlanma sürecini hızlandırıyor ve bunamayla bağlantılı olumsuz etkiler gösteriyor.
Hangi tatlandırıcılar risk taşıyor?
Daily Mail’in aktardığı bulgulara göre, aspartam, sakarin, asesülfam potasyum, eritritol, ksilitol ve sorbitol hafıza, dil ve düşünme becerilerinde endişe verici bir gerileme ile ilişkilendirildi. Araştırmacılar, bu tatlandırıcıları düzenli tüketenlerin beyinlerinin yaklaşık 1,6 yıl daha hızlı yaşlandığını belirledi.
Günde yalnızca 190-200 mg tüketim (yaklaşık bir kutu diyet gazlı içeceğe denk) bu olumsuz etkinin gözlenmesi için yeterli oldu.
Olası nedenler
Bilim insanları hâlen mekanizmayı tam olarak anlamış değil; ancak önceki çalışmalar tatlandırıcıların kan pıhtılaşmasını artırabileceğini ve beyin iltihabına yol açabileceğini göstermişti.
Aspartam gibi maddeler parçalanarak sinir hücrelerine zarar veren toksik bileşikler üretebiliyor.
Eritritol, beyin damarlarını zayıflatıyor, kan akışını azaltıyor ve felç riskini artırıyor.
Orta yaşta daha etkili
Araştırma, sekiz yıl boyunca 12 binden fazla yetişkin üzerinde yürütüldü. Bulgular, özellikle 60 yaş altındaki kişilerde hafıza kaybı ve bilişsel zayıflamanın belirgin olduğunu gösterdi. Diyabet hastalarında etki daha güçlü olsa da, sağlıklı bireylerde de gözlendi.
Doğal tatlandırıcı fark yarattı
Bilim insanları ayrıca tagatoz adlı doğal tatlandırıcıyı test etti. Bazı meyvelerde ve süt ürünlerinde bulunan bu madde, beyin sağlığı üzerinde olumsuz bir etki göstermedi.
Uzman uyarısı
Chicago Rush Üniversitesi’nden Dr. Thomas Munro Holland, “Orta yaşta yediğimiz ve içtiğimiz şeyler, ilerleyen yıllarda beynimizin sağlığını belirleyebilir” diyerek özellikle genç ve orta yaşlı yetişkinleri dikkatli olmaya çağırdı.
