Bilim insanları, insan beyninin yaşam boyunca dört kritik dönüm noktasıyla birbirinden ayrılan beş gelişim evresinden geçtiğini ve 9 yaşından 32 yaşına kadar uzanan dönemin “ergenlik süreci” olarak kabul edildiğini ortaya koydu. Cambridge Üniversitesinden araştırmacılar, doğumdan 90 yaşına kadar yaklaşık 4 bin kişinin beyin taramalarını inceleyerek beynin nöral bağlantılarının yaşam boyunca nasıl değiştiğini haritaladı.
Beynin ilk gelişim evresi 9 yaşına kadar sürüyor
Araştırmaya göre beynin ilk önemli gelişim dönemi doğumdan 9 yaşına kadar devam ediyor. Bu süreçte bebeğin beyninde bulunan çok sayıdaki nöron bağlantısının büyük kısmı elenirken, daha aktif olan bağlantılar güçlenerek korunuyor.
Ergenlik süreci 9 yaşından 32 yaşına kadar uzuyor
9 ile 32 yaş arasındaki dönem, beynin iletişim ağlarının en verimli hale geldiği “ergenlik dönemi” olarak belirlendi. Bu süreçte sinir ağlarının yapısı hızla organize olurken, bilişsel işlevlerin olgunlaştığı önemli bir gelişim evresi yaşanıyor. 32 yaşından sonra beyin yapısı daha istikrarlı bir döneme giriyor.
66 yaşından sonra erken yaşlanma, 83 yaşından sonra geç yaşlanma başlıyor
Araştırma, 66 yaşında beynin “erken yaşlanma” sürecine girdiğini, 83 yaşından itibaren ise “geç yaşlanma” döneminin başladığını gösteriyor. Bu iki kırılma noktası, beyaz madde yapısındaki bozulmalar, bağlantı verimliliğinde azalma ve yaşa bağlı sağlık sorunlarıyla ilişkilendiriliyor.
Araştırmacılardan dikkat çeken değerlendirme
Araştırmanın başyazarı Alexa Mousley, 20'li yaşların sonundaki kişilerin ergen gibi davrandıkları anlamına gelmediğini belirterek “Değişen şey beynin gelişim yönüdür.” ifadelerini kullandı. Çalışmanın sonuçları Nature Communications dergisinde yayımlandı.
