Genellikle bacaklarda görülen bu durum; şişlik, ağrı, yorgunluk ve varis gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken teşhis ve uygun tedaviyle hastalığın ilerlemesi durdurulabilir, yaşam kalitesi artırılabilir.
Venöz yetmezliği nedir?
Venöz yetmezliği, toplardamarlardaki kapakçıkların hasar görmesi veya zayıflaması sonucu kanın geriye kaçmasıyla oluşur. Normalde bu kapakçıklar, kanın yerçekimine karşı kalbe doğru akışını sağlar. Ancak kapakçıklar düzgün çalışmadığında, kan bacaklarda birikir ve damarlar genişler. Bu durum kronik venöz yetmezlik olarak adlandırılır ve ilerlediğinde ciltte renk değişimi, yaralar ve ağrı gibi belirtilerle seyreder.
Venöz yetmezliği nasıl teşhis edilir?
Teşhis, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konur.
-
Doppler ultrasonografi: Kan akışını ve kapakçık fonksiyonlarını gösterir.
-
Venografi: Damar yapısının detaylı incelendiği özel bir görüntüleme yöntemidir.
-
Fizik muayene: Damar genişlemesi, cilt rengi değişiklikleri ve şişlikler değerlendirilir.
Erken teşhis, tedavinin etkinliği açısından kritik öneme sahiptir.
Venöz yetmezliğine ne iyi gelir?
Belirtileri hafifletmek ve dolaşımı desteklemek için yaşam tarzı değişiklikleri önerilir:
-
Düzenli yürüyüş ve egzersiz
-
Bacakları kalp hizasının üzerine kaldırmak
-
Varis çorabı kullanımı
-
Fazla kilodan kaçınmak ve dengeli beslenmek
Bu önlemler, damar basıncını azaltarak kan akışını iyileştirir.
Venöz yetmezliği belirtileri
Venöz yetmezlik genellikle yavaş ilerleyen bir hastalıktır. En sık görülen belirtiler şunlardır:
-
Bacaklarda ağrı, ağırlık ve yorgunluk hissi
-
Özellikle akşam saatlerinde artan şişlik
-
Ciltte morarma veya renk değişimi
-
Kramp ve varisli damarlar
-
İleri evrelerde ciltte yara ve ülser oluşumu
Venöz yetmezliği tedavisi
Tedavi, hastalığın evresine göre değişir:
-
Medikal tedavi: Venotonik ilaçlar ve ödem önleyiciler
-
Basınçlı çoraplar ve fizik tedavi
-
Lazer tedavisi veya skleroterapi: Damarların kapatılması için minimal invaziv işlemler
-
Cerrahi müdahale: İleri evrelerde hasarlı damarların çıkarılması veya onarılması
Erken tedaviyle ağrı, şişlik ve varis oluşumu kontrol altına alınabilir.
Venöz yetmezliği neden olur?
-
Genetik yatkınlık
-
Uzun süre ayakta kalmak veya oturmak
-
İleri yaş
-
Obezite
-
Hamilelik
-
Daha önce geçirilmiş damar iltihabı veya pıhtı
Bu faktörler, toplardamar kapakçıklarının işlevini bozarak hastalığa zemin hazırlar.
Venöz yetmezliği için egzersizler
Bacak kaslarını güçlendiren aktiviteler, kanın kalbe dönüşünü kolaylaştırır:
-
Günlük 20–30 dakikalık yürüyüş
-
Bacak kaldırma hareketleri
-
Bisiklet sürme veya yatarken pedal çevirme
-
Hafif esneme egzersizleri
Venöz yetmezliği ve varis aynı şey mi?
Hayır. Varis, venöz yetmezliğin belirtilerinden sadece biridir. Venöz yetmezlik, damar kapakçıklarının yetersizliği sonucu gelişen daha kapsamlı bir durumdur.
Erken teşhisle yaşam kalitesi korunabilir
Venöz yetmezliği tamamen ortadan kaldırılamasa da erken teşhis ve düzenli tedaviyle kontrol altına alınabilir. Düzenli egzersiz, kilo kontrolü ve basınçlı çorap kullanımı, hastalığın ilerlemesini yavaşlatır. Bacaklarda ağrı, şişlik veya varis fark eden kişilerin mutlaka bir damar cerrahına başvurması önerilir.
