Merhaba değerli okuyucularımız,
Bugünkü köşemizde paketli gıdaların içerik etiketini okumanın öneminden ve bunu nasıl yapabileceğimizden bahsetmek istiyorum.
Yediğimiz, içtiğimiz her şey vücudumuz tarafından yararlı veya zararlı ayırt edilmeksizin emilir ve sindirilir. Bu sebeple, vücudumuza ne aldığımızı bilmek oldukça önemlidir. Özellikle paketli gıdalarda; raf ömrünü uzatmak, aroma vermek, renklendirmek ve kıvam kazandırmak amacıyla birçok ek madde kullanılabilir. Bu maddeler bizlere zararlı olabileceği gibi, özellikle çocuklar ve hassas bireyler için ciddi derecede sağlık sorunlarına yol açabilir. Hormon dengesini bozabilir, büyüme ve gelişmeyi yavaşlatabilir, hatta beyin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir.
İlk olarak enerji değerlerini okumayı gözden geçirelim. Herhangi bir paketli gıdanın arka tarafında, genelde çizgilerle bölünmüş kutucuklar şeklinde bir tablo bulunur. Bu tabloda; kkal (kalori), yağ, protein, karbonhidrat, şeker, tuz gibi parametreler ve karşılarında da miktarları yer alır. Burada dikkat edilmesi gereken şey, ürünün kaç gram olduğu ve 100 gramdaki değerlerin ne olduğudur. Küçük bir içler dışlar çarpımı yaparak ürünün kendi gramajındaki besin değerlerini kolayca bulabilirsiniz.
İçerik kısmındaki "E" ile başlayan numaralar katkı maddelerine işaret eder. E numarasını internetten aratarak, hangi katkı maddesinin kullanıldığını saniyeler içerisinde öğrenebilirsiniz. Katkısız ve koruyucusuz gıdalar her zaman önceliğiniz olsun.
Bir diğer önemli nokta ise, tabii ki son tüketim tarihidir. Ambalaj üzerinde bulunan son kullanım/tüketim tarihi geçmiş veya silinmiş ürünleri tüketmeyin; besin zehirlenmesi riski oluşabilir. Ayrıca paketi aşınmış, açılmış, bantlanmış ya da içine hava almış ürünleri de satın almayın.
Ek olarak, şeker etiketlerde bazen sadece “şeker” olarak geçmez. Glikoz şurubu, maltodekstrin vb. isimlerle işlenmiş şeker türleri de bulunabilir. Az tuzlu veya “light” ürünler genelde tatlandırıcı içerir ve bu tatlandırıcıların çoğu sağlık açısından risklidir. Yani asla her “light” ürün sağlıklıdır diyemeyiz. Toplam yağ, şeker ve tuz oranlarını mutlaka kontrol etmelisiniz. Örneğin, taze sıkılmış meyve suyunun içerik tablosu ile hazır meyve suyunun içerik tablosunu karşılaştırdığınızda ne demek istediğimi daha net anlayacaksınız.
Genelde market alışverişi yaparken gözümüze rafta çekici gelen, iştah açan ürünleri alıp sepete direkt atarız. Fakat lütfen ürünü satın almaya karar vermeden önce etiketini okuyun. Etiket okumayı alışkanlık haline getirin. İnanın bana, bu kendinize yapacağınız en büyük iyiliklerden biri olacaktır; çünkü artık hemen hemen herkes her gün paketli gıdalar tüketiyor. İçeriğinin ne olduğunu bilmeden onlarca ürünü ve tabii yanında onlarca kimyasal maddeyi vücudumuza alıyoruz.
Özellikle çocuklara market alışverişi yaparken; taze sıkılmış meyve suları, bitkisel tatlandırıcılar kullanılarak üretilmiş gıdalar, kurubaklagil cipsleri, hurma topları, katkı ve koruyucu hatta renklendirici içermeyen ürünleri tercih edin.
Fakat bunu bir yasaklama şeklinde değil, daha eğlenceli hale getirerek yapın. Çocuk elbette dışarıda gördüğü her şeyi denemek isteyecektir. Bu sebeple, naçizane tavsiyem; çocuğunuzun tüketmek istediği, zararlı olduğunu düşündüğünüz gıdaları yasaklamadan sınırlandırın. Örneğin; haftada bir veya 15 günde bir kez istediği bir gıdayı tüketebilir, diğer günler birlikte seçeceğiniz sağlıklı gıdaları tercih edebilirsiniz. Bu sadece çocuklar için değil, biz yetişkinler için de geçerlidir. Ancak çocukluk ve ergenlik döneminde büyüme ve gelişme henüz tamamlanmadığı için, burada ekstra bir özen göstermek gerekebilir.
Ayrıca, glutensiz veya vegan gibi özel ihtiyaçlara yönelik ürünlerde içerik okumak da oldukça önemlidir. Bu tür ürünler alerjen maddeler ya da ekstra şeker içerebilir.
Kısacası, elinize aldığınız her paketli gıdayı inceleyin.
Unutmayın ki yediğimiz, içtiğimiz her şey önce ağzımıza, sonra midemize, bağırsaklarımıza, hatta beynimize, kalbimize ve genel sağlığımıza ulaşır.
Paketli gıdaları hayatınızdan bir anda çıkarmanıza gerek yok. Bu, sizi psikolojik olarak da yorabilir. Bu sebeple önce sınırlandırmaya gidin ve evde yapabileceğiniz alternatif tariflerle bu ürünleri değiştirmeye çalışın.
Sağlığınızı koruyun, kendinize iyi bakın, sağlıkla kalın; içten dışa ışıldayın.
